Bir ay içinde insanların Seine'in daha temiz sularında yüzmelerine izin verilecek.
REKLAM
Paris Belediye Başkanı Anne Hidalgo'nun dün açıkladığı planlara göre, Fransa'nın başkentindeki Seine Nehri'ne tüzel kişilik statüsü kazandırılması değerlendiriliyor.
Dünkü karara göre, Paris Belediye Meclisi, Parlamento'ya Seine Nehri'ne haklar tanıyan bir yasa çıkarması çağrısında bulundu, böylece "bağımsız bir koruyucu otorite" ile mahkemede savunulabilecek.
Bu karar, Yeni Zelanda'nın 2017 yılında Whanganui Nehri'ni yaşayan bir varlık olarak tanımasından bu yana yaşanan benzer 'doğa hakları' atılımlarının ardından geldi.
Ayrıca Paris'in Seine Nehri'ni kirlilikten koruma çabalarında da bir adım daha atılmış oldu.
Çarşamba günü LinkedIn'de bir yazı kaleme alan Hidalgo, "2016'da kıyıların ıslah edilmesinden Paris Oyunları sırasında Seine'de tarihi yüzmeye ve su kalitesinin iyileştirilmesine kadar, nehrimizi hak ettiği yere geri getirmek için harekete geçmekten asla vazgeçmedik!" dedi.
Seine Nehri'nin tüzel kişilik kazanması ne kadar mümkün?
Planın temelleri, Seine Nehri'nin geleceğine ilişkin olarak geçtiğimiz ay tamamlanan bir yurttaş konferansı ile atıldı.
Rastgele seçilen 50 vatandaş uzmanları sorguladı ve ortak bir görüşe varmak için haftalarca süren tartışmalara katıldı. Seine Nehri'nin "var olma, akma ve yenilenme hakkı" da dahil olmak üzere temel haklara sahip olması gerektiği sonucuna vardılar.
Bu görüş temelinde Paris Belediyesi, Seine Nehri'ne uygun şekilde korunması için haklar verilmesi amacıyla Parlamento'ya bir yasa tasarısı sunuyor.
Belediye Başkanı Hidalgo, "Okyanuslar, nehirler ya da Seine nehri üzerindeki hakların tanınması ne sembolik bir jest ne de yasal bir fantezidir: ekolojik acil duruma siyasi bir yanıttır. Acilen harekete geçilmelidir!" ifadelerini dile getirdi.
Sözleşmeye göre Seine Nehri, yaşamın korunmasının "her şeyden öncelikli" olduğu, "kimsenin sahiplik iddia edemeyeceği" bir ekosistem olarak kabul edilmelidir.
Seine yüzmek için yeterince temiz mi?
Paris son yıllarda Seine nehri için büyük bir temizlik misyonu üstlendi ve nehrin kurtarılması için 1,4 milyar euro (62,8 milyar TL) harcadı. Buna atık suyun nehre akmaması için depolanacağı dev bir yeraltı küveti inşasının yatırımları da dahil.
Fransız yetkililer nehri su sporları etkinliklerine ev sahipliği yapacak kadar temiz hale getirmeye çalışırken, geçen yıl Olimpiyatlar öncesinde bir destek aldı. Birçok spekülasyon, başarısız bakteri testleri ve bir belediye başkanının yüzmesinin ardından bazı Olimpiyat etkinlikleri devam edebildi.
Ancak geçen yaz Seine nehrini halka açık yüzmeye açma planı bu yıla kadar ertelendi. Şimdi yetkililer 5 Temmuz'dan itibaren üç noktada açılacağını söylüyor.
Kirlilik, artan su sıcaklıkları ve pestisit akıntısı nedeniyle süregelen sorunlara rağmen, Seine Nehri belirgin bir şekilde daha sağlıklı hale geliyor.
Yurttaşlar kongresinde de belirtildiği üzere, 1970 yılında sadece dört balık türüne ev sahipliği yapan nehir, günümüzde yaklaşık 40 balık türüne ev sahipliği yapıyor.
Bu yaz nehrin halka açılmasının "ek riskler" yaratabileceği ve bu nedenle dikkatli bir şekilde yönetilmesi gerektiği uyarısında bulunuldu.
Başka hangi nehirlerin hakları var?
Dünyanın dört bir yanındaki topluluklar tarafından nehirler ve dağlar gibi kırılgan ekosistemlerin daha iyi korunması amacıyla yasal haklara sahip olmaları için kampanya yürütülüyor.
Whanganui Nehri'ni koruyan mevzuat, Maori halkının uzun zamandır onu yaşayan bir varlık olarak görmesi nedeniyle, Batı hukuku emsallerini yerli inançlarıyla birleştiriyor.
2022 yılında İspanya, Avrupa'nın en büyük tuzlu su lagünü olan Mar Menor'a kişilik statüsü vererek ilk kez bir Avrupa ekosisteminin türlerinin ve yaşam alanlarının korunması ve yoğun tarım gibi zararlı faaliyetlerden korunması hakkını elde etti.
Geçtiğimiz yıl bir Ekvador mahkemesi, kirliliğin Quito'dan geçen Machangara Nehri'nin haklarını ihlal ettiğine karar verdi. Mahkeme, Ekvador Anayasası'nın doğanın haklarını tanıyan bir maddesini yürürlüğe koydu.
Seine Nehri'nin de bu ayrıcalıklı topluluğa katılmasını istiyen Hidalgo, "Paris, Seine Nehri'ni hak ettiği yere, şehrimizin kalbine ve sakinlerine mümkün olduğunca yakın bir yere geri koymaya kararlıdır. Yeni bir macera başlıyor!" diye yazdı.