Topluluk, rezervuarının sakinlerinin korkmadan yürüyebileceği, yüzebileceği ve su içebileceği 'yeniden bir yaşam yeri' olmasını dört gözle bekliyor.
REKLAM
İspanyol mahkemesi, cuma günü, Galiçya bölgesinde hayvancılık kaynaklı mega kirlilikle ilgili dönüm noktası niteliğindeki bir davaya ilişkin kararını açıkladı.
İspanya vatandaşları yoğun domuz yetiştiriciliği nedeniyle ulusal ve bölgesel yetkililere karşı dava açarak yasal bir ilke imza atmışlardı.
Bölge sakinleri, onlarca yıldır devam eden endüstriyel domuz yetiştiriciliğinden kaynaklanan kirliliğin bölgede yaşamı "sürdürülemez" hale getirdiğini ve sağlıklarını riske attığını söylüyor.
Galiçya Yüksek Mahkemesi, İspanyol ulusal ve bölgesel makamlarının, hem İspanyol Anayasası hem de Avrupa insan hakları hukuku uyarınca, bölge sakinlerine yönelik insan haklarını ihlal ettiğini onayladı.
Mahkeme, yetkililerin A Limia bölgesindeki yüzlerce domuz ve kümes hayvanı çiftliğinden kaynaklanan rekor düzeydeki kirliliği yönetmekte başarısız olduğuna hükmetti.
Xunta de Galicia ve Miño-Sil Nehir Havzası Otoritesi'ne, As Conchas rezervuarı ve çevresindeki koku ve çevresel bozulmanın sona erdirilmesi ile yaşam hakkından tam olarak yararlanılmasının yeniden sağlanması için gerekli tüm tedbirlerin derhal alınması talimatı verildi.
Domuz çiftlikleri kasabayı 'gübre yığınına' dönüştürdü
Karar, endüstriyel tarımın yıkıcı etkilerinin sadece politika meselesi değil, insan hakları meselesi olduğunun kabul edilmesi açısından kritik bir adım.
Galiçya'nın A Limia bölgesinde yıllarca süren açıklanamayan sağlık şikayetleri, şiddetli alg patlamaları ve akut koku kirliliğiyle birlikte, işletmelerin bocalamasına ve yerel halkın evlerini terk etmek zorunda kalmaktan korkmasına neden oluyordu.
Tüm bunların nedeni yerel otoriteden alınan onaylar sayesinde faaliyet gösteren yüzlerce yoğun domuz ve kümes hayvanı çiftliğiydi.
Bu hayvancılık faaliyetlerinden kaynaklanan kirlilik, bölge sakinlerini yerel kuyulardan su içmeye ya da pis koku yüzünden pencerelerini açmaya korkar hale getirmişti.
Davaya destek veren Friends of the Earth temsilcisi Blanca Ruibal, "Kasaba bir gübre yığınına dönüştü," diyor.
Etkilenen yedi bölge sakini, As Conchas Mahalle Derneği ve Kullanıcılar ve Tüketiciler Konfederasyonu (CECU), ClientEarth ve Friends of the Earth tarafından desteklenerek davayı mahkemeye taşımış ve Xunta de Galicia ve su yetkilileri de dahil olmak üzere birçok yerel yetkiliye karşı dava açmıştı.
Duruşmalar sırasında bilim insanları, insanlığa yönelik en büyük 10 tehditten biri olarak kabul edilen antibiyotiklere dirençli süper bakterilere ilişkin kanıtlar sunarak kirliliğin boyutunu gözler önüne serdi.
Ayrıca rezervuar suyunda ciddi nitrat kirliliği (zaman zaman tipik seviyelerden 1000 kat daha yüksek seviyelere ulaşan kirlilik) tespit edilid.
Nitratlar tiroid, meme ve yumurtalık kanseri de dahil olmak üzere çok sayıda kanser için risk faktörü.
Cuma yayınlanan dönüm noktası niteliğindeki kararda mahkeme şu ifadelere yer verdi:
"İnsan hakları ve çevrenin korunması birbirine bağlıdır. Yaşam, yeterli yaşam standardı, içme suyu ve sanitasyon, barınma, kültürel yaşama katılım ve kalkınma hakları da dahil olmak üzere insan haklarından tam olarak yararlanılabilmesi için sürdürülebilir bir çevre gereklidir.
'Bu tarihi karar bizi daha güçlü kılıyor'
Tarıma elverişsiz suyun insanların temel hakları üzerindeki etkisine ilişkin bu dava, hem İspanyol anayasasına hem de Avrupa hukukunda türünün ilk örneği.
Yerel mahalle derneğinin başkanı ve davanın davacılarından biri olan Pablo Álvarez Veloso, "Yıllarca yorulmak bilmeden mücadele ettikten, bizi koruması gerekenler tarafından terk edildikten ve görmezden gelindikten sonra, bugün nihayet sesimizi duydular," dedi.
"Galiçya Yüksek Adalet Mahkemesi bizim uzun zamandır dile getirdiğimiz şeyi kabul etti: endüstriyel hayvancılıktan kaynaklanan kirliliğe karşı yetkililerin hareketsiz kalması nedeniyle haklarımız ihlal edildi."
Avukatlar bu davanın, mağdur toplulukların Avrupa çapında benzer davalar açarak yetkililerden adalet ve koruma talep etmelerinin önünü açacağını söylüyor.