Perito Moreno Buzulu'nun hızla geri çekildiğine dair yeni veriler, iklim değişikliğinin bu ikonik buz kütlesi üzerindeki gecikmeli etkisini ortaya koyuyor.
REKLAM
Yeni bir araştırmaya göre, uzun zamandır Dünya'da nispeten istikrarlı olduğu düşünülen ikonik bir Arjantin buzulu, "geçtiğimiz yüzyıldaki en büyük geri çekilmeyi" yaşıyor.
Güney Patagonya Buz Sahası'ndaki Perito Moreno Buzulu onlarca yıldır bir vadide güvenli bir şekilde sıkışmış durumdaydı. Ancak aşağıdaki ana kaya ile temasını kaybetmeye başladı ve geriye doğru ilerledikçe daha fazla buz dökmesine neden oldu.
Communications Earth & Environment dergisinde yayınlanan çalışmanın yazarları, 2020'den bu yana çekilen dramatik hızlandırılmış fotoğraflarda görülen bu değişimin, "dünyanın en tanınmış buzullarından birinin kırılgan dengesini" vurguladığını belirtiyor.
Önümüzdeki birkaç yıl içinde birkaç kilometre daha geri çekilmesini bekliyorlar.
Erlangen-Nürnberg Friedrich-Alexander Üniversitesi'nde doktora öğrencisi ve çalışmanın yazarlarından biri olan Moritz Koch, "Şu anda gördüğümüz geri çekilmenin ve gözlemleyebildiğimiz değerler açısından bu kadar aşırı olmasının, 10 yıldan uzun bir süredir iklimsel olarak istikrarlı olmamasından kaynaklandığına inanıyoruz" dedi.
"Şimdi, buzulun orta kısmındaki bu fiziksel sabitleme noktasından yavaş ama emin adımlarla ayrılırken iklim değişikliğine çok gecikmeli bir tepki verdiğini görüyoruz."
Koch ve ekibi hesaplamalarına veri sağlamak için kapsamlı bir saha çalışması yaptı. Buz kalınlığını ölçmek için, altında bir radar cihazı asılı olan bir helikopterle buzulun üzerinde uçtular. Ayrıca göl üzerinde sonar ve yukarıdan uydu bilgilerini kullandılar.
Buzulların ne zaman parçalanacağını tahmin etmek zor
Her yıl yüz binlerce insan, 1981 yılında UNESCO Dünya Mirası Alanı ilan edilen Glaciar Perito Moreno'yu ziyaret ediyor. Burası, aşağıdaki Argentino Gölü'ne düşen buz parçalarının "buzağıladığı" bilinen bir bölge.
Çalışmada yer almayan Pennsylvania Eyalet Üniversitesi'nden buz bilimci Richard Alley, iklim değişikliği ve buzulların temel fiziğinin sezgisel olduğunu söylüyor: ısı buzu eritiyor ve küresel ısınma daha fazla ve daha hızlı buzul erimesi anlamına geliyor.
Ancak düşen bir kahve fincanı gibi, ne zaman ve tam olarak nasıl parçalanacaklarını tahmin etmek daha zor.
İklim değişikliğini reddedenlerin, genellikle Perito Moreno gibi istisnalara dikkat çektiğini; bu buzulun, diğer buzulların çoğu geri çekilirken uzun süre yerinde kaldığını söyledi.
Oregon Eyalet Üniversitesi’nden, araştırmada yer almayan buzulbilimci Erin Pettit ise, iklim değişmese bile buzulların belli ölçüde dalgalanabileceğini belirtti. Pettit, iklimin istikrarlı olduğu koşullarda, normal kar ve buz birikiminin erime ve hareketi dengeleyeceğini ifade etti.
Buzulların erimesi neden bir sorun?
Özellikle kutuplardaki buzul erimesi, deniz seviyesinin feci şekilde yükselmesine, kıyı ve ada bölgelerinde yaşayan insanların zarar görmesine ve yerlerinden olmasına neden olabileceği için önemlidir.
Alley, Patagonya gibi yerlerde değişiklikler yerel olarak muhteşem olsa da, asıl endişenin Antarktika'daki "büyük adamlara ne olabileceğini" anlamak için bunun gibi çalışmaları kullanmak olduğunu söyledi.
Ancak Pettit, küçük buzulların bile toplumlarda güçlü bir yer tuttuğunu vurguladı. Buzullar, insanların bugün hayranlıkla baktığı pek çok manzarayı şekillendirmiş ve dünya genelinde birçok kültürle derin bağlar kurdu. İçme suyu kaynağı olabilen buzullar, çöktüklerinde ise arkalarında çamur kaymalarına yol açarak yıkıcı bir güç haline gelebilir.
Pettit, “Bu küçük buz kütlelerini dünyanın dört bir yanında kaybediyoruz,” dedi. “Umarım, her zaman burada olmasalar bile, bulunduğumuz yerdeki buza giderek daha fazla saygı duymaya başlarız.”