14 üye ülke, Avrupa Komisyonu’nun AB fonlarının yönetimi ve dağıtımını merkezileştirme planlarına karşı çıkan bir gayriresmi belgeyi destekledi.
REKLAM
2027 sonrası dönemi kapsayacak yeni Avrupa Birliği bütçesi teklifinin açıklanmasına günler kala, siyasi atmosfer oldukça gergin. 14 üye ülke, Avrupa Komisyonu’nun AB fonlarının yönetimi ve dağıtımını merkezileştirme planlarına karşı çıkan bir gayriresmi belgeyi destekledi.
Belgede şu ifadeler yer alıyor: “Sadece ayrı ve güçlü bir bütçe ile bölgesel gelişmişlik düzeylerini yansıtan bölge odaklı bir tahsis metodolojisi ve özel bir Kohezyon (uyum) Politikası yasası sayesinde, bir sonraki Çok Yıllı Mali Çerçeve (MFF) AB bölgelerinde uzun vadeli birlik, rekabetçilik ve yakınsama sağlayabilir.”
Belgeyi imzalayan ülkeler şunlar: Bulgaristan, Çekya, Yunanistan, İspanya, Macaristan, İtalya, Letonya, Litvanya, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovenya ve Slovakya.
Amaçları, Avrupa’nın en zengin ve en yoksul bölgeleri arasındaki sosyo-ekonomik uçurumu azaltmaya yönelik fonların ayrı tutulmasını sağlamak.
14 ülkenin çağrısı, Komisyon’un 530 civarındaki programı kapsayacak şekilde her üye ülkeye tek bir fon havuzu oluşturmayı planladığına dair sızıntıya yanıt olarak geldi. Bu sistemde, fonların alınması belirli politika hedeflerinin gerçekleştirilmesine bağlanacak.
Fonların yönetiminin merkezileştirilmesi, hem ulusal hükümetlerin hem de Brüksel’in gücünü artırabilirken, bölgelere ve Avrupa Komisyonu’nun diğer departmanlarına zarar verebilir.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’in, 2028–2034 dönemini kapsayacak yeni uzun vadeli bütçe teklifini 16 Temmuz’da sunması bekleniyor. Ancak bu plana karşı, bölgelerden, üye devletlerden, Avrupa Parlamentosu üyelerinden ve sanayi temsilcilerinden gelen eleştiriler giderek artıyor.
Polonya ve Avrupa Parlamentosu’ndaki merkez sol Sosyalistler ve Demokratlar (S\&D) grubu da, Komisyon’un çok sayıda bireysel fonun her ülke için tek bir bütçede birleştirilmesine yönelik niyetini sert şekilde eleştirdi.
S&D grubunun von der Leyen’e Pazartesi günü gönderdiği mektupta, “Her üye ülke için tek bir ulusal plan yaklaşımına ve bu planların ‘reform karşılığı ödeme’ kuralına bağlanmasına kesin olarak karşı çıkacağız,” denildi.
Parlamentonun ikinci büyük grubu olan Sosyalistler ayrıca, Komisyon’un AB GSYH’sinin yüzde 1’inden (yaklaşık 1,2 trilyon euro) daha büyük ve daha iddialı bir uzun vadeli bütçe önermesi çağrısında bulundu.
Öte yandan Polonya’nın muhafazakâr hükümeti, gelecekteki reformların daha fazla merkezileşmeye ya da fonların birleştirilmesine yol açmaması gerektiğini vurguladı. 1 Temmuz tarihli pozisyon belgesinde “Bölgeler, Kohezyon Politikasının merkezinde yer almaya devam etmelidir,” ifadesine yer verildi.
Avrupa Birliği bütçesinin üçte ikisinden fazlası Ortak Tarım Politikası (CAP) ve Kohezyon Politikası’na ayrılıyor. Bu fonlardan en çok yararlanan ülke olan Polonya, her iki kalemin de Çok Yıllı Mali Çerçeve içindeki toplam payının azaltılmaması gerektiğini savunuyor.