2016’daki uluslararası tahkim kararı, Çin’in 1982 BM Deniz Hukuku Sözleşmesi’ne dayanan iddialarını geçersiz saydı. Ancak Pekin bu kararı kabul etmedi ve uygulamıyor.
REKLAM
Litvanya Savunma Bakanı Dovile Sakaliene, Çarşamba günü yaptığı açıklamada, Filipinler’in Güney Çin Denizi’nde Çin’in saldırganlığını açığa çıkaran kampanyasının, “Çin’in barışçıl ve dost bir ülke olduğu düşüncesini yıktığını” söyledi.
2023’te başlayan ve Manila tarafından “şeffaflık girişimi” olarak adlandırılan kampanya, anlaşmazlık yaşanan sulardaki Çin’in agresif hamlelerinin görüntülerini kamuoyuna duyurmayı içeriyor.
“Bence, Çin’in Filipinler donanmasını ve Filipinli balıkçıları kendi sularında taciz ettiğini dünyaya göstermek çok önemli, çünkü bu Çin’in barışçıl ve dost bir komşu olduğu yanılsamasını yıkıyor,” dedi Bakan Sakaliene.
“Barışçıl balıkçılara su toplarıyla saldırılması ve Filipinler’in karasularında gemilerin birbirine çarpması kesinlikle barışçıl davranışlar değildir.”
Sakaliene, savunma bağlarını derinleştirmek için başkentte bulunan eski Filipinli senatör Francis Tolentino’ya destek verdi.
Tolentino, Çin’in saldırgan tutumunu güçlü şekilde eleştirdiği ve Güney Çin Denizi’nde Çin’in iddia ettiği bölgeleri de kapsayan Filipinler’in karasularını belirleyen iki yeni yasa üzerinde çalıştığı için salı günü Çin'in yaptırım listesine girdi.
Sakaliene, kendisi ve ailesinin de Çin tarafından yaptırım listesine alındığını ve ülkeye girişlerinin yasaklandığını söyledi.
“Kulübe hoş geldiniz,” dedi Sakaliene, bir grup gazeteciyle yaptığı röportajda.
“Çin’in suçlarından bahsetmek, kara listeye girmenin sebebi... Baskı, zorlama ve tehdit onların olağan yöntemleri,” diye ekledi.
Çinli yetkililer henüz Sakaliene’nin açıklamalarına yanıt vermedi.
Başkan Ferdinand Marcos Jr.’ın göreve başlamasıyla, 2022 ortalarında Filipinler, Güney Çin Denizi’ndeki anlaşmazlık bölgesinde Filipinli ve yabancı gazetecileri sahil güvenlik ve donanma devriyelerine davet etti.
Gazeteciler, son yıllarda sularda giderek artan çatışma ve gerginlikleri gözlemledi; Çin su topları ve tehlikeli manevralarla bu küresel ticaret yolundaki iddiasını korumaya çalışıyor.
Çin ise çatışmaların çıkmasından Filipinler’i sorumlu tutuyor. 2016’daki uluslararası tahkim kararı Çin’in iddialarını geçersiz kılmış olsa da Pekin bu kararı reddediyor ve uygulamıyor.
Sakaliene, Baltık Denizi’nde Çin gemileri ve mürettebatının, Rus donanmalarına ait olduğu düşünülen gemilere yardım ederek denizaltı petrol boru hatları ile Avrupa ülkelerine ait veri ve elektrik kablolarının zarar görmesine yol açtığını iddia etti.
Bakan, benzer sabotaj eylemlerinin Asya’da Çin ve Rusya tarafından da gerçekleştirilebileceği uyarısında bulundu.
Vietnam, Malezya, Brunei ve Tayvan da Güney Çin Denizi’ndeki anlaşmazlıklara dahil olsalar da, Filipinler kadar cesurca Çin’in saldırgan tutumunu eleştirmiyorlar.
Amerika Birleşik Devletleri, tartışmalı sularda hak talebinde bulunmuyor ancak Filipinler’in — Washington’un Asya’daki en eski müttefiki — silahlı saldırıya uğraması halinde savunulması gerektiğini defalarca açıkladı.
Sakaliene, Çin, Rusya, İran ve Kuzey Kore’den oluşan ve demokrasiyi tehdit eden yeni bir otoriter blokun ortaya çıktığını belirterek, ülkelerin birlik olup buna karşı mücadele etmesinin kritik olduğunu söyledi.