İran ile nükleer müzakerelerinde son viraj Viyana

İran ile nükleer müzakerelerinde son viraj Viyana
By Euronews
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button
REKLAM

5+1 ülkeleri ile İran arasında bir yıl önce yapılan görüşmelerde anlaşma sağlansa da kesin sonuç hala alınamadı.

İran, Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere, Fransa, Almanya ve Çinli temsilciler arasındaki görüşmeler halen devam ediyor. Görüşmelerin amacı ise İran ile devam eden nükleer krize çözüm bulmak.

İran’ın bazı hassas nükleer aktiviteleri durdurması karşılığında yaptırımların hafifletildiği geçici anlaşma geçen yıl 24 Kasım’da imzalandı. Viyana’da saray duvarları arkasında yapılan pazarlıkların noktalanması bekleniyor.

Tahran yönetimi 12 yıl önce yeni tesisler açarak nükleer programını başlattı. Uluslararası Atom Enerji Kurumu’nun denetimlerinin ardından Batı ile Tahran arasındaki gerilim arttı. Tahran yönetimi, atom bombası üretiliyor şüphesini “yanlış ve uydurma” diye niteleyerek savuşturmaya çalıştı.

İran 2003 yılında Washington yönetiminden gelen geniş diyalog çağrısını kabul etti. Ancak İngiltere teklifi geri çevirince fırsat da tepilmiş oldu. İran 2004 yılında yeni bir reaktör yapmaya başladı. Ancak Avrupa Birliği’nden gelen baskıların ardından sonbaharda gönüllü olarak çalışmaları askıya aldığını açıkladı.

2005 yılında göreve gelen Cumhurbaşkanı Mahmut Ahmedinecad, yeni bir teklif ortaya attı. Uranyum zenginleştirme programının aralarında İran’ın da bulunduğu bir konsorsiyum tarafından yönetilmesi teklifi AB ve ABD tarafından kabul edilmedi. Cumhurbaşkanı Ahmedinecad ise tutumunu sertleştirdi ve zenginleştirme programı devam etti. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Aralık 2006 yılında İran’a uygulanan yaptırımları genişletme kararı aldı. İran sivil amaçlarla uranyum zenginleştirmenin hakkı olduğunu savunurken, Batı da atom bombası vurgulu korkularını tekrarlamayı sürdürdü.

Bu arada İranlı nükleer enerji uzmanları kimliği belirsiz saldırganlar tarafından öldürüldü. Ayrıca tesislere siber saldırılar düzenlendi. Ancak Hasan Ruhani’nin 2013’te göreve gelmesinin ardından diplomasinin yolu açıldı.

Tarafların ciddi anlamda uzlaşmaya varması İran’ın bölgede ve uluslararası büyük güçlerle olan ilişkilerinin değişmesi yönünde rol oynayabilir. Olası anlaşma Irak ve Suriye krizlerinde işbirliğine gitme konusunda da belirleyici bir etken olabilir. Görüşmelerde ülkeler konumlarını değiştirmese de siyasi anlamda büyük bir atılım anlamına geliyor.

İran, uranyum konusundaki gücünü ve zenginliğini korumak istiyor. 5+1 ülkeleri ise İran’ın nükleer silah edinme riskine vurgu yaparak uranyum zenginleştirme programının durdurulmasını istiyor. Temelde güven sorunu teşkil eden bu durum siyasi açıdan büyük önem taşıyor. Fakat nükleer anlaşma konusunda ülkelerin hareket alanı çok kısıtlı.

Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

UAEA: İran uranyum zenginleştirme sürecini yeniden hızlandırdı

Tahran ve Bakü arasında yeni gerginlik; İran, Azerbaycanlı 4 diplomatı ‘istenmeyen kişi’ ilan etti

UAEA Başkanı Grossi'den Bağdat'a 'barışçıl nükleer program desteği' ziyareti