REKLAMKobani’de 112 gündür süren yıpratma savaşı görünüşe göre yeni bir aşamaya girdi. Kürt tarafının açıklamalarına göre Işid’in Kobani’deki savunma hattı çökertildi ve örgüt üyeleri pozisyonlarını terk etti. Bir kaç direniş cebi dışında Kobani Işid militanlarından temizlendi. Ancak çevre köylerde savaş hala devam ediyor. Amerikan yönetimi de temkinli. “Dost güçlerin ilerlediğini ancak çatışmaların sürdüğünü” belirtiyor.
Işid kanadından ise Kobani’ye dair henüz net bir açıklama gelmiş değil. YPG ve ona destek veren güçler ile Kürtler ise zafer kutlamaları yapıyor. Peki ama Kobani’deki savaş tamamen sona erdi mi? Işid geri mi çekildi yoksa püskürtüldü mü? Örgüt farklı bir stratejiye mi yöneliyor yoksa dağılıyor mu? Bunların hepsi geçerli sorular ve yanıtları Irak ile Suriye’deki gidişatı belirleyecek.
Sadece Kobani değil
Bölgedeki tek önemli gelişme Kobani’deki savaş değil. Belki de Kobani’den Işid’in çekilmesi bölge genelindeki bazı gelişmelerin bir sonucu. Diyala’da da Irak ordusu Işid’i geriletmeyi başardı. Musul Barajı çevresi ve Gwer’de de örgüt bir yıpratma savaşının içinde. Bir adım geri çekilerek bölgenin geneline daha geniş bir açıdan bakıldığında 2015’te çok ciddi gelişmeler yaşanıyor ve yaşanacak:
Işid hala etkili
Örgüt uluslararası koalisyonun aylardır süren hava bombardımanına karşın hala yok edilebilmiş değil. Işid Irak ve Suriye’de hala etkin. Obama’nın hava harekatı ile örgütü yok etme stratejisi başarılı olacağına dair bir işaret vermedi. Işid’in Kerkük çevresinde hazırlık yaptığı belirtiliyor. #### Esad'lı çözüm gündemde
Suriye’de artık ABD dahil olmak üzere Esad’lı çözüm öne çıkmaya başladı. Esad’ın önde gelen bir Amerikan dış politika dergisi olan Foreign Affairs tarafından “Suriye Başkanı” olarak yeniden ambalajlanarak kamuoyuna sunulması dikkat çekici. Esad’ın Işid ile mücadele konusundaki mesajları da öyle. #### Yemen öne çıktı
Suudi Arabistan’da yönetim değişikliği yaşanırken bölgedeki İran-Suudi Arabistan rekabetinin odak noktası Suriye’den Yemen’e kaymış durumda. Yemen iç savaşı, Yemen’in bölünme olasılığı bölgenin bir numaralı sorunu haline geldi. #### Charlie Hebdo etkisi
Fransa’daki Charlie Hebdo saldırısı ile Avrupa’da örgüte karşı yeni bir bilinç ve kararlılık ortaya çıkardı. Buna bağlı olarak yükselen İslam karşıtlığı da örgüt lehine yeni katılımları arttırabilir. Işid Avrupa’da yeni saldırılar yapılması çağrısında bulundu. Kobani meselesine geri dönüldüğünde şu açıkça görülüyor:
Işid Sünni nüfusa dayanıyor
Işid Sünni Arap nüfusa dayalı bir hareket. Kendisini taşıyacak bir insan yapısı olmadığında örgütün tutunması güçleşiyor. Bununla beraber 600’dan fazla hava saldırısına rağmen 4 ay kadar çatışmayı sürdürmesi de Işid’in askeri kapasitesinin hafife alınmayacağını ortaya koyuyor. Işid konusunda yeni bir uluslararası algı mevcut. Bu durum Işid’e desteği durdurdu mu? Bu henüz bir bilgi değil. Paris saldırısından sonra örgüte destek olduğu öne sürülen Suudi Arabistan ve Katar acaba para akışını kesti mi? Işid silah, cephane ve finansman konusunda sıkıntıya girdi mi? Eğer bu soruların cevabı evet ise örgütün savunabileceği bir hatta çekileceğini ön görmek mümkün. Kobani ve Diyala’daki gerileme bununla ilgili olabilir.
Işid yazı mı bekliyor?
Örgütün 2014 yazında başlattığı Kuzey Irak harekatı bir kaç gün içinde netice vermiş Işid Irak’ın ikinci büyük kenti Musul’u ele geçirerek Erbil’i tehdit etmişti. Şimdi bir miktar gerilese de hala önemli stratejik kazanımlarını devam ettiriyor. 2015 yazında Kerkük ve Bağdat’ı yeniden tehdit edebilir. Kobani üzerinde ısrar etmemesinin nedeni bu olabilir. #### Işid geri dönecek mi?
Kobani’de Kürtler açısından bir zafer havası yaşansa da bunun ne kadar gerçekçi olduğunu sayıları 200 bini bulan mülteciler gösterecek. Işid tehdidinden kaçarak Türkiye’ye sığınan aileler evlerine geri dönecek mi yoksa bekleyecekler mi? Bu YPG’nin zaferinin gerçekliğini belirleyecek. Işid geri çekilse bile Kürt bölgesinin demografik yapısını ciddi biçimde değiştirmeyi başardı. Bu bölgedeki Kürtler her zaman diken üstünde olacak. Işid’in gölgesini gördüğünde evini terk edecek. #### Kobani Arap Kürt Savaşında sadece bir cephe
Ancak daha önemli bir konu var. Kobani, Ortadoğu’da yaşanan ve yaşanacak olan Arap-Kürt savaşında sadece bir cephe. Bu savaş farklı noktalarda farklı zamanlarda devam edecek. Bu konuda Işid, Irak merkezi hükümeti, Suriye ve diğerleri farklı noktada değiller. Yine Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın son röportajındaki sözlerine dönersek dikkat çekici bir ifadesi var. Esad “sözünü ettiğiniz Kürt bölgesinde iki renk var: Orada Kürtlerden çok Araplar var. Bu etnisite ile ilgili değil. Bu belli bölgeleri askeri açıdan elinde tutan fraksiyonlarla ilgili” diyor ve burada bir Kürt bölgesine sıcak bakmadığını net bir şekilde ortaya koyuyor. Yani Kobani’de savaş şimdilik bitti ama Kürtler ve Araplar başka noktalarda çatışmaya devam edecek.