Bolivya sel anında ilk müdahale olarak geleneksel tıbbı öneriyor.
REKLAMDünyadan kopuk uzak kırsal kesimler doğal afetlere karşı nasıl hazırlanabilir? Bolivya sel anında ilk müdahale olarak geleneksel tıbbı öneriyor. Aid Zone’un bu bölümünde yerel halkın atalarından kalma geleneksel tıp yöntemlerini ve Avrupa Birliği tarafından finanse edilen bir STK’nın bu bilgilerin muhafazası ve paylaşılmasındaki rolünü araştırıyoruz.
*** Bolivya’da bir asırda Bovivya’da 40 ölümcül sel felaketi yaşandı. (Kaynak: Soluciones Pràcticas 2016) - Toplam 140 bin kişi öldü (Kaynak: Soluciones Pràcticas 2016)
- 3 milyon kişinin yaşamı etkilendi (Kaynak: Soluciones Pràcticas 2016)
1900’lı yıllardan bu yana Bolivya’da yaklaşık 40 sel felaketi meydana geldi. Gittikçe sıklaşan doğal afetler zamanla daha da yıkıcı hale gelmeye başladı. Bugüne kadar, ülkede sel felaketlerinden dolayı 140 bin kişi hayatını kaybederken, 3 milyon kişinin yaşamı etkilendi.
Bolivya’da Amazon havzasında 20’den fazla köy sürekli olarak sel felaketiyle karşı karşıya. 25 ailenin bulunduğu Rio Beni kıyılarındaki Capaina’da da aynı durum söz konusu.
Burada meydana gelebilecek herhangi bir doğal afet karşısında halk, dünyanın geri kalan kesimiyle tamamen kopuk durumda. Yaralılara yardımda bulunabilmek için halkın imdadına ilk yetişen geleneksel tıp oluyor.
And Therry #havingfun while #learningpic.twitter.com/Lhpsksj4JD
— Monica Cuba Iriarte (@MonicaCubaI) 18 juin 2017
Köyün yerlilerinden şifacı doktorlarından Juanita ve Antonia tedavide kullanılan bitkileri yakından tanıyor.
Şifacı, Juana Fania: “Nehir veya rüzgardan kaynaklanan bir felaket başımıza geldiğinde hastaneye gidecek paramız yok. Bundan dolayı burada geliştirdiğimiz tıbbı malzemeler felaket anında oldukça etkili. Bitkiler hakkında tüm bildiklerimi çocukluğumda öğrendim. Anneannemle beraber ormana giderdik. Hangi ağaçların kabuklarını alıp kaynattığına dikkatlice bakardım. Şimdi ajo ajo bitkisini alacağım. Özellikle güçlü ağrılar için oldukça şifalı.”
Bilgi paylaşımı
Juanita ve Antonia o gün köylerinden kalkıp Capaina’ya giderek bilgilerini paylaşıyor. İki şifacı aynı zamanda Avrupa Komisyonu İnsani Yardım hizmeti tarafından finanse edilen sivil toplum kuruluşu Soluciones Practicas için de çalışıyor.
Soluciones Practicas’dan Victor Yapu: “Geleneksel tıbbi yöntemlerimiz yıllardır atalarımız tarafından kullanılıyor. Fakat biz buna yasal ve bilimsel bir çerçeve kazandırmak istiyoruz. Bu nedenle şifalı bitkilerin bir çizelgesini çıkartarak başladığımız bu çalışmayı bitirmek üzereyiz. Bölgedeki yaklaşık 100 bitkiyi kayıt altına aldık, tespit etmemiz gereken daha çok bitki var.”
Bolivya yasaları geleneksel tıbbın öneminin farkında. Bugün bu envanter sayesinde sivil toplum kuruluşu bilgilerin muhafaza edilmesi ve diğer toplum ve nesillere ulaşması için çabalıyor. Proje kapsamında Juanita ve Antonia gibi Capaina’daki farklı şifacılarla görüşülüyor.
Şifacılar bahçelerinde yetiştirdiği kök ve yaprakları birbiriyle paylaştı. Kendi geliştirdikleri tarifleri paylaşarak şifalı bitkiler ve karışımlar elde etmenin yollarını aradı.
Avrupa Birliği tarafından finanse edilen geleneksel tıbba destek projesi, yerel halkın doğal afetlere karşı direncini güçlendirmeyi amaçlıyor.
Tıbbi bitkilerin yetiştirilmesi
Avrupa Birliği İnsani Yardım projesi sözcüsü Pablo Torrealba: “Bu bölgelerde doğup büyüyen yerel topluluklar mevcut, fakat yüksek alanlardan ve ülkenin farklı ülkelerinden gelenler de var. Geleneksel tıbbi bilgilere yeni gelenlerin de ulaşabiliyor olması gerek.” euronews, Monica Pinna: “Peki geleneksel tıp neden destekleniyor? Ne tür bir tehditle karşı karşıya?
Pablo: “Ormanların azalmasıyla sonucu şifalı bitkilere erişebilmek için daha fazla yol katetmek gerekiyor. Bu proje sayesinde ormandaki bitki ve tohumlar toplanıyor. Bu bitkiler yerleşim alanlarının yakınına ekilerek, halkın acil durumlarda temin edebilmesi için ormana koşmasının önüne geçiliyor.”
#filming in #rurrenabaque#bolivia. traditional #medicine's role facing #floods. A travel through time in remote #Bolivia in July #aidzonepic.twitter.com/2YQmPIUEP1
— Monica Pinna (@_MonicaPinna) 19 juin 2017
Geleneksel tıbbın diğer nesillere aktarılması
Muhabirimiz “Bu projenin hedeflerinden birinin de buradaki doktorların bilgilerini diğer nesillere aktarabilmesi ve tıbbı ormanın dışına taşınabilmesi” olduğunu aktarıyor.
REKLAMKüçük bir yerleşim yeri olan Rurrenabaque, Capaina’dan gemiyle 20 dakika uzaklıkta. Geleneksel tıbba hakim iki şifacımız her hafta buradaki pazara giderek yetiştirdikleri şifalı bitkileri ve karışımları satıyor. Antonia’nın bu pazarda 10 yıldan bu yana bir tezgahı bulunuyor. Antonia buraya halkın kendisinden istediği şifalı bitkileri getirdiğini söylüyor.
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre geleneksel tıp dünya genelinde tedavi yöntemlerinde göz ardı edilemeyecek kadar önemli bir yer edindi. Dolayısıyla bu tıbbın kalitesi arttırılarak, sağlık hizmetlerine erişimin kolaylaşacağı savunuluyor.