Amerika Birleşik Devletleri'nin Washington eyaleti vefat eden kişileri toprağa verme ve yakma işlemlerine alternatif olarak gübreleştirmeye izin veren ilk eyalet oldu. Çevre dostu olarak bilinen gübreleştirme nasıl yapılıyor ve ne işe yarıyor?
REKLAMÖlünce gömülmek mi istersiniz, yoksa yakılmak mı? Ya da gübre olmak mı? Amerika Birleşik Devletleri'nin Washington eyaleti sakinlerinin artık 'çevre dostu' bir gübreye dönüşmek gibi bir tercih şansı daha var.
Vali Jay Inslee insan bedeninin doğal organik maddeye dönüşmesinin önünü açan yasayı imzaladı ve Washington ölüleri toprağa gömme ve yakma işlemlerine alternatif olarak gübreleştirmeye izin veren ilk eyalet oldu.
Lisanslı tesislerde talaş ve saman gibi malzemelerle karıştırılarak birkaç hafta içinde iki el arabasını dolduracak kadar toprağa çevirilebilen insan bedeni, yani insan gübresi neden ve nasıl kullanılacak?
Azalan mezar yerleri sorununa çevre dostu çözüm mü?
ABD Nüfus Sayım Bürosu'nun 2017 yılında yayınladığı bir rapor ülkede ölüm sayısının yakın zamanda büyük artış göstereceğini belirtiyor. Rapora göre 2037 yılında, 2015'e nazaran 1 milyon daha fazla ceset ortaya çıkması bekleniyor.
İnsan bedenin gübreleştirilmesini savunanlar, yakılma ve gömülme ile karşılaştırıldığında çevre dostu bir işlem olduğunu öne sürüyor ve ölüm sayısının yükselmesinin yanı sıra mezar alanlarının gitgide azalması nedeniyle bu yöntemin daha da önemli hale geleceğine dikkat çekiyor.
ABD'de 2016 yılında halkın yarısından fazlasının tercihi haline gelen yakılma işlemi mezar yeri sorunu yaratmıyor ancak havayı salınan karbondioksit ve partiküllerle kirletiyor.
Gömülme işleminde ise tahnitleme (cesetin bozulmaması için yapılan ilaçlama) yapılması halinde vücuttaki kan boşaltılarak damarlar formaldehid ve bir takım kimyasallarla dolduruluyor. Bu kimyasallar da zamanla yer altı sularına karışıyor. Ayrıca toprağın altında uzun süre yok olmayacak bir tabut kalıyor ve yer kaplıyor.
Yöntem çiftçilerden esinlenmiş
Yöntemi meclise taşıyan Demokratik Parti Seattle Senatörü Jamie Pedersen, fikrin ölen hayvanlarını bu yöntemle değerlendiren çiftçilerden esinlenerek ortaya çıktığını belirtiyor.
Gübreleştirme yöntemi saman ve talaşlardan oluşan bir karşımın belli bir sıcaklık ve nem koşullarında doğal ayrışmayı hızlandıran bir azot ve karbon karışımı yaratması prensibine dayanıyor.
Yakınlar neyle karşılaşacak?
Gübreleştirme ile ilgili 'iğrenç ve haysiyetsiz' şeklinde çokça tepki aldığını belirten Senatör Pedersen "İnsanların aklında şöyle bir görüntü oluşuyor: Henry amcayı arka bahçeye atacaklar ve onu yemek artıklarıyla kapatacaklar." diyor. Senatör, sanılanın aksine yöntemin saygılı bir süreç sunacağını ifade ediyor.
Gübreştirme işlemi yapan Recompose firması petek yapılı tasarımıyla insanlara kaybettikleri yakınlarıyla duygusal bir bağlantı kurabilecekleri bir anıt mekan sunuyor.
Bunun haricinde gübreler tıpkı yakılmış birinin külleri gibi toprağa yayılabilir ya da bitki veya ağaç dikmek için kullanılabilir.
Ağaç mezar
Roma'da faaliyet gösteren Capsula Mundi firması ise cenazenin gireceği bir ahşap kapsül tasarlamış. Kapsülün içindeki fideler insan bedeninden beslenerek bir ağaç haline geliyor. İnsanlarının yakınlarını ağaç olarak ziyaret etmesi fikriyle doğan tasarım İtalya'da yasalar izin vermediği için kullanılamasa da Yeni Zelanda ve Avustralya'da ağaç mezarlara rastlamak mümkün.