Anlaşmasız Brexit önlenebilir mi: Johnson'ın başbakanlığı sonrası Brexit'te 'İngiliz oyunları'

REKLAM

İngiltere'de eski başbakan There May'in istifasının ardından muhafazakar partinin liderlik koltuğuna oturan Boris Johnson'ın 31 Ekim tarihinde anlaşmasız şekilde de olsa kesinlikle ülkesini Avrupa Biriği'nden (AB) çıkaracağını her fırsatta tekrarlaması siyasi gruplar arasında da panik havası oluşturdu.

Johnson'ın 'Sert Brexit' olarak adlandırılan bu çıkış şeklini hayata geçireceğini ısrarla söylemesinin AB'yi yeni bir anlaşma müzakere etmeye zorlama stratejisinden ibaret görenler de var ancak tarih yaklaştıkça bunun gerçeğe dönüşmemesi için yapılabilecek şeylerin sayısı azalıyor. Çıkış tarihi ertelenmediği takdirde bir genel seçim veya ikinci bir referandum için gerekli yasal süre kalmayacak.

Görevi aynı tarihte, yani 31 Ekim'de, alacak olan yeni Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen şimdiden talep edilirse Brexit tarihini erteleme konusunda İngiltere'ye yeşil ışık yaktı. Ne var ki, Başbakan Johnson'ın çektiği restin blöf olup olmadığını kimse bilmiyor. Şimdiye kadar görülen tek şey her iki tarafın da pozisyonundan geri adım atmadığı.

• Johnson: 31 Ekim'de Brexit tamamlanacak, Brüksel: Anlaşma değişmeyecek
• Ursula von der Leyen: İngiltere geçerli sebepler sunarsa Brexit tarihi ertelenebilir

Brüksel, eski başbakan May ile varılan uzlaşı metninin mümkün olan tek anlaşma metni olduğunu ve Johnson'ın Kuzey İrlanda sınırına ilişkin 'tedbir maddesi' konusunda istediği tavizlerin verilmeyeceğini yinelemeye devam ediyor.

Geçtiğimiz haftalardan bu yana Johnson'ın kanunlar ve kaideler çerçevesinde ekarte edilip edilemeyeceği İngiliz siyaseti ve toplumunun bir numaralı gündem maddesi. Kraliçe'nin devreye girmesi ve Johnson'ı görevden alması gerektiği bile konuşuluyor.

Parlamentonun sert Brexit'i durdurmak için önündeki iki seçenek var

Seçenek 1

2011'de kabul edilen 'sabit süreli parlamento yasası'nda var olan erken seçim koşullarını oluşturmak. Bu yasa yürürlülüğe girmeden önce ülkeyi erken seçime götürmek sadece başbakanın yetkisindeydi ancak bu yasa ile yetki parlamentoya geçmiş oldu.

Bu çerçevede parlamento ya güven oylaması yaparak ya da tüm milletvekillerinin üçte ikisinin oyuyla ülkeyi erken seçime götürebiliyor.

Başbakan güven oylamasını kaybederse milletvekillerinin güven oyu alacak yeni bir oluşum içine girmek için 14 gün süreleri bulunuyor. Bu 14 gün içerisinde partiler üstü bir 'Milli Mutabakat Hükümeti' kurulabileceği tartışılıyor.

Seçenek 2

Parlamento Johnson'ın ellerini bağlamak adına 'sert Brexit' ile lgili bir yasa geçirebilir ve Johnson'ın AB'den uzatma talep etmekten başka şansı kalmayabilir.

Corbyn iktidara gelebilir mi?

İngiltere’da İşçi Partisi lideri Jeremy Corbyn, Johnson hükümetini devirmek için diğer muhalefet partilerine Perşembe günü iş birliği çağırısı yaptı. Muhalefet partilerine birer mektup gönderen Corbyn en kısa zamanda hükümeti devirmek için parlamentoda güven oylaması isteyeceklerini söyledi ve destek istedi.

Corbyn kendi liderliğinde yeni hükümetin kurulması halinde Brexit koşullarının oylanacağı ikinci bir referandum düzenleneceğini, ve diğer bir seçenek olarak İngiltere’nin AB’de kalması için çaba göstereceklerini vurguladı.

Ne var ki, Corbyn'in bu çağrısı parlamenterler ve partiler arasında pek ilgi görmedi. Özellikle liberal demokratlar çağrıyı 'saçmalık' olarak değerlendirdi. 14 sandalyeli Liberal Demokratların lideri Jo Swinson yaptığı açıklamada acil durum hükümeti fikrini desteklediklerini ancak bu oluşumun başına tüm taraflarca sevilip sayılan ve güven duyulan bir ismin geçmesi gerektiğini belirtti. "Bu ismin uzun dönemli siyasi yönetim hırslarının olmaması gerekir" diyen Swinson, Ken Clarke ve Harriet Harman gibi İşçi ve Muhafazakar partilerin merkezinde yer alan tecrübeli isimleri önerdi.

Corbyn ise Channel 4'e yaptığı açıklamada Swinson'ın sözleri karşısında hayal kırıklığı yaşadığını belirtti ve Swinson'ı sağduyulu olmaya davet ederek "Ülkemizdeki gelenekler açıktır. Bir hükümet düştüğünde geçici hükümet ana muhalefet lideri tarafından kurulur. Ben de o anamuhalefetin lideri olarak Sayın Swinson'ın da istemediği Sert Brexit'i durdurmaya çalışıyorum" dedi.

'Değişim için Bağımsız Grup' lideri Anna Soubry de "Pek çok nedenden ötürü Corbyn tarafından yönetilecek bir milli mutabakat hükümeti fikrini desteklemem" açıklaması yaptı.

Corbyn neden istenmiyor?

Corbyn'e itiraz edilmesinin en büyük nedeni siyasi hayatı boyunca merkez sol yerine aşırı uçlarda yer almış olması ve birçok kez verdiği sözlerin tersi yönde hareket etmesi. Bu nedenlerle Corbyn'e karşı kendi partisi içerisinde bile tepki duyanlar bulunuyor. Özellikle Tony Blair tarzı merkez siyaset ve politikaları destekleyen çok sayıda İşçi Partisi üyesi mevcut.

Destek verenler de çıktı

Cuma günü çağrıya ilk olumlu tepki ise muhafazakar parti vekili Guto Bebb'den geldi. Bebb "Geçici bir Corbyn hükümetinin ülkeye getireceği zararlar, sert Brexit'in nesillere vereceği zarardan daha az olur" diyerek öneriye destek verdi.

REKLAM

Yeşiller milletvekili Caroline Lucas da Corbyn'in doğru adımı attığını düşünenlerden. Lucas Liberal Demokrat lider Swinson'ın da en azından Corbyn ile masaya oturup müzakere etmesi gerektiğini söyledi.

İskoç Ulusal Partisi lideri Nicola Sturgeon da Corbyn'in önerisinin tek çözüm yolu olmadığını ancak bu aşamada hiçbir çözüm önerisinin direk yok sayılmaması gerektiğinin altını çizdi.

Johnson: Korkunç bir işbirliği

Başbakan Johnson, Facebook üzerinden halkın kendisine yönelttiği sorulara verdiği bir yanıtta, "Brexit’i parlamentoda engelleyebileceklerini düşünenler ile Avrupalı dostları arasında korkunç bir iş birliği var." ifadesini kullanmıştı.

Parlamentoda sandalye durumu

Ara seçimde alınan sonuçla Johnson'ın parlamentonun alt kanadı Avam Kamarası'ndaki desteği, kendisine dışarıdan destek veren Demokratik Birlik Partisinin (DUP) milletvekilleri dahil 320'ye geriledi. Muhalefet blokunun ise 319 milletvekili bulunuyor.

Muhafazakar Parti, 2017'de kendi kararıyla gittiği erken genel seçimde Avam Kamarasındaki çoğunluğunu kaybetmiş, DUP'un dışarıdan desteğiyle azınlık hükümeti kurabilmişti.

REKLAM