İnternet yasaklarından dolayı dış dünya ile sınırlı bir bağlantısı bulunan İranlılar hükümetlerinin arkasında mı duruyor yoksa ABD aleyhine tüm açıklamalara rağmen fikir ayrılıkları da yaşanıyor mu?
REKLAMAmerika Birleşik Devletleri ile İran arasındaki General Kasım Süleymani'nin öldürülmesinden sonra tırmanan gerginlik ve büyüyen savaş tehdidi Tahran sokaklarında nasıl yankı buldu? İnternet yasaklarından dolayı dış dünya ile sınırlı bir bağlantısı bulunan İranlılar hükümetlerinin arkasında mı duruyor, yoksa ABD aleyhine tüm açıklamalara rağmen fikir ayrılıkları da yaşanıyor mu?
Bu sorulara ilk yanıt "Savaş, 'Call of Duty' gibi bir bilgisayar oyunu değildir" diyen mimarlık öğrencisi Dara Şocaeyi'den geliyor. Ona göre kazananı olmayacak bu oyun zaten kazanmak için de oynanmıyor.
Fakat Süleymani'nin 'intikamının' alınması konusunda fikirler ayrışıyor. Irak'taki iki askeri üsse İran'ın misillemesini halkta büyük bir bölüm haklı buluyor.
Algı operasyonu mu?
İran'ın Amerikan üslerine saldırısının ardından İranlı yetkililer ve basında başlıklar 'bir algı operasyonu mu başlatıldı?' sorusunu gündeme taşıdı.
Amerika'nın yalanlamarına rağmen Tahran'ın saldırıda 80 kişinin öldüğünü öne sürmesi de bu operasyonun bir parçası olarak görülüyor.
Geçtiğimiz çarşamba İranlı bir generalin yinelediği bu iddiayı ülkenin dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, tekrar edip üs saldırısını Amerika'ya atılmış bir 'tokat' olarak değerlendirdi.
Hükümete yakın Kahyan ve Cavan gibi medya kuruluşları "Amerika'nın itibarının lekelendiğini ve tarihinde ilk defa başarısızlığını kabul ettiğini" manşetten vererek saldırıyı bir 'zafer' olarak gösteriyor.
"ABD'nin kara gecesi" ya da İran'ın tokadı Trump'a geri adım attırdı ve barış istetti" de diğer gazetelerde öne çıkan başlıklar.
Fakat bu manşetlerin ve açıklamaların İran halkının küçük bir bölümünde de olsa yansıması 'bir zafer havası' değil. Zira ülkede Twitter yasak da olsa halk İran medyası dışında da haber kaynaklarına ulaşabiliyor.
VPN ve özel ağları kullanan birçok kişi gerçeklerin daha farklı olduğunun farkında.
Örneğin Ali Azimi İran'ın yanıtını 'aşırı' bulanlardan. 41 yaşındaki mühendis, "Onlardan öç almamalıydık. Çünkü bizi vurup yerle bir edebilirler." diyor.
Muhammed Tagizade ise ABD'nin gerçekleri sakladığı kanısında. "Başkan Trump'ın seçimlere hazırlandığını belirten 31 yaşındaki İranlı, Amerikan halkının desteğini kaybetmemek için "askerlerimiz hayatını kaybetti" diye bir açıklama yapamayacağını düşünüyor.
'Her şerde bir hayır' var mıdır?
Süleymani'nin ABD tarafından öldürülmesi aslında İran yönetiminin son dönemde kaybettiği halk desteğini kısa vadede de olsa yeniden kazandığını işaret ediyor.
ABD'nin İran ile imzalanan nükleer anlaşmadan çekilmesi ve ülkeye katı mali yaptırımlar uygulaması zayıf ülke ekonomisini çok ağır etkiledi.
Petrol üreticisi ülkenin müşteri bulamaması zaten yıllardır yaptırımların hedefindeki ülkede halkın sokaklara dökülmesine neden oldu. Kasımda hayat pahalılığı nedeniyle yönetime karşı yapılan dev halk protestoları kanlı şekilde bastırılsa da devam etti. Uluslararası Af Örgütü'ne göre gösterilerde en az üç yüz kişi hayatını kaybetti.
Fakat öldürülen generalin ülkede bir ulusal kahraman olarak görülmesi ekonomik sorunların bir tarafa konmasını ve halkın yeniden yönetimi desteklemesini sağladı.
Brooking Doha Center'dan İran uzmanı Ali Fetullah Nejat, İran hükümetinin Süleymani'nin ölümünden "ulusal bir an" yarattığını ve Washington ile aradaki gerginliği rejimi savaşa sürüklemeden birlik ve bütünlük için kullandığını belirtiyor.