NewsletterHaber BülteniEventsEtkinliklerPodcasts
Loader
Bize Ulaşın
REKLAM

Koronavirüs ile ilgili komplo teorileri nasıl yayıldı? İddialar neye dayandırılıyor?

İspanya'da Covid-19 salgınıda bir bakımevi / Arşiv
İspanya'da Covid-19 salgınıda bir bakımevi / Arşiv © AP
© AP
By euronews
Yayınlanma Tarihi
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button

Covid-19 salgınında, virüsün nereden geldiğine dair spekülasyonlar hastalığın yayılma hızıyla yarıştı. Laboratuvardaki bilimsel araştırmada bir şeyler yanlış gitmiş olabilir miydi, belki de virüs biyolojik silah olarak tasarlanmıştı. Bu teorileri ilk kimler ortaya attı?

REKLAM

Koronavirüs salgınında, virüsün nereden geldiğine dair spekülasyonlar hastalığın yayılma hızıyla yarıştı. Laboratuvardaki bilimsel araştırmada bir şeyler yanlış gitmiş olabilir miydi, belki de virüs biyolojik silah olarak tasarlanmıştı. Salgınla ilgili bilinmezlik deryası, kafalarda türlü soru işaretleri oluşturdu.

Viroloji uzmanı olmayan profesörlerden sosyal medya hesaplarının ardındaki kimliği belirsiz kişilerin virüsün kökenine ilişkin teorileri bazen hükümetlerce bile destek buldu.

Associated Press haber ajansı, ABD merkezli düşünce kuruluşu Atlantik Konseyi ile iş birliğinde en çok konuşulan komplo teorilerini mercek altına aldı.

Konseyin Dijital Adli Araştırma Laboratuvarı ile AP'nin yürüttüğü 9 aylık çalışmada bu teorilerin arkasındaki isimler sıralandı.

Francis Boyle

AP'nin haberine göre Illinois Üniversitesi profesörlerinden Francis Boyle, bu komplo teorisi ortaya atanlardan biri. Harvard'da eğitim alan Boyle, 11 Eylül saldırılarının arkasında İsrail istihbaratının olduğunu, SARS, domuz gribi ve Ebola gibi hastalıklara yol acan virüslerin genetiği ile oynandığını savunanlardan. Pandemiyle ilgiliyse Boyle koronavirüsün Çin'in Wuhan kentindeki laboratuvardan sızdığını düşünüyor. Akademisyene göre HIV virüsünden proteinlerin eklendiği koronavirüs Amerikalı uzmanların desteğiyle kimyasal silah olarak tasarlandı.

Bu iddiasını 24 Ocak 2020'de bir elektronik postayla basınla paylaşan Boyle'e, kısa sürede Hindistan'dan ABD'ye çok sayıda ülkede teorisini anlatma fırsatı tanındı.

Boyle iktidarların biyolojik silah geliştirmek için yarıştığını savurken Dünya Sağlık Örgütü virüsün laboratuvarsan sızma ihtimalinin olmadığının altını çiziyor. Araştırmalara göre virüs üzerinde genetik manipülasyona rastlanmadı.

GreatGameIndia

Koronavirüsün yapay bir virüs olduğunu yazan internet sitesi GreatGameIndia'nın "Biyolojik silah Koronavirüs: Çin virüsü nasıl Kanada'dan çalıp silaha dönüştürdü" başlıklı yazısı önce Zero Hedge adlı bir blog tarafından binlerce kişiye ulaştırıldı. Yazı RedStateWatcher adlı internet sitesine düştüğünde 6 milyondan fazla etkileşim aldı.

Habere göre virüse ilk kez Suudi bir erkekte rastlandı. Örnekler önce Hollanda'ya ardından da Çinli bilim insanlarının çalmayı başardığı Kanada'ya gönderildi. Bu iddialar İsrail istihbaratında görev yapmış virolog David Shoham'a dayandırıldı. Koronavirüsün biyolojik silah olarak tasarlandığı ihtimalini tartışan Shoham'ın The Washington Post'ta yer alan "iddiaları destekleyecek kanıtlar yok" ifadesi GreatGameIndia'nın metninde yer bulmadı.

DSÖ'nin açıklamaları virüsün laboratuvar ortamında üretilmesinin pek mümkün olmadığı yönünde. Örgüt, her fırsatta, her ne kadar tamamen kanıtlanmış olmasa da şu ana kadarki bilimsel çalışmaların koronavirüsün hayvanlaran insanlara geçtiğini gösterdiğini tekrarlıyor.

CRG

Kanada merkezli araştırma ve medya organı The Centre for Research on Globalisation (CRG), dünya genelinden yazarların metinlerini yayınlayan bir platform. ABD Dışişleri Bakanlığı, CRG'yi Rusya yanlısı yayınlarla ve komple teorileriyle ABD karşıtı propaganda yürütmekle suçluyor.

CRG'nin salgınla ilgili yayınladığı yazılardan biri Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zhao Lijian tarafından "Okuyun ve paylaşın" ifadeleriyle paylaşılınca, virüsün ABD'de üretildiği iddiaları yeniden uluslararası gündemde tartışılır oldu.

DSÖ'ye göre virüsün Çin yerine başka bir yerde ortaya çıktığına dair bilimsel veri ya da ABD'den Çin'e taşındığına kanıt bulunmuyor.

Igor Nikulin

Rus medyasında biyolog ve silah uzmanı olarak tanınan Igor Nikulin, ilk kez 20 Ocak 2020'de Zvezda haber kanalına konuşarak virüsün ABD'nin Çin'e saldırmak için geliştirdiği bir silah olduğunu savundu. Bu demecinin ardından Rus medyasında çok kez adı geçti.

Salgın ABD'ye ulaştığındaysa iddiasını değiştiren Nikulin, bu kez virüsün dünya nüfusunu azaltmayı hedefleyen küreselcilerin bir planı olduğunu ortaya attı.

REKLAM

AP'nin haberine göre BM'de silah denetçisi olarak görev yaptığını öne süren Nikulin'in BM kayıtlarında adı geçmiyor. AP, virüs ile ilgili iddialarını destekleyecek kanıt sunmayan Nikulin'i, "güvenilir bir kişi olmadığı"nı ima eden ifadelerle tanıttı.

Kevin Barrett

11 Eylül saldırılarının arkasında ABD ve İsrail'in olduğuna yönelik iddialarına gelen tepkiler üzerine Wisconsin-Madison Üniversitesi'ndeki görevini bırakan Kevin Barrett de koronavirüsün biyolojik silah olduğunu düşünenlerden.

Barrett, 2004'de Madrid, 2005'te Londra, 2013'te Boston ve 2016'daki Orlando saldırılarının arkasında hükümetlerin olduğunu savunan bir isim.

Koronavirüsün silah olarak kullanıldığından yüzde 80 emin olduğunu söyleyen Barrett'e göre ABD'nin ve muhtemelen İsrail'in hedefindeki ikinci ülke ise İran idi.

REKLAM

Barrett tezlerini ABD'nin, henüz Çin'in pandeminin boyutundan bihaber olduğu Kasım 2019'da müttefikleriyle paylaştığı, Çin'de büyük bir salgının başladığı yönündeki uyarılara dayandırıyor.

Amerikalı yetkililer ise böyle bir uyarının yapılmadığını savunuyor. ABD'nin eski dışişleri Bakanı Mike Pompeo'ya göre ABD salgını Çin'den önce fark etmiş olsaydı bile bunu ülkedeki Amerikan istihbaratına borçlu olurdu.

Luc Montagnier

İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsünü (HIV) keşfederek 2008'de Nobel ödülüne layık görülen ünlü virolgg Luc Montagnier koronavirüsün doğal olmadığına ve laboratuvarda geliştirildiğine inanıyor. Montagnier, nisan ayında Fransız haber kanalı CNews'e verdiği demeçte AIDS için geliştirilen aşı çalışamaları sırasında genetik materyallerin koronavirüse katıldığını söylemişti. Virolog bu savını, koronavirüsün HIV'in genom dizinine benzediği yönünde bilimsel makale kaleme alan Hint bilim insanlarına dayandırıyor.

Koronavirüsün gen dizilimini inceleyen çoğu uzman HIV genom dizinine rastlanmadığını söylüyor. Aksini savunan makale ise saygın bilimsel dergilerde yer almadığından ve diğer uzmanlarca incelenmediğinden bilim çevrelerince güvenilir kabul edilmiyor. Ancak koronavirüsün biyolojik silah olarak üretildiğine inananların tezini desteklediğinden çok sayıda kişi tarafından sosyal medyada paylaşılarak gündem olmuştu.

REKLAM

AP'nin haberinde, komplo teorisi yayanların arasında İran'ın dini lideri Ayetullah Hamaney de yer aldı. AP, Hamaney'in iddalarına karşı "ABD'nin koronavirüsü İran'a karşı silah olarak kullandığına yönelik bir bulgu bulunmuyor" diye yazdı.

Ek kaynaklar • AP

Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

Ukrayna'nın Kursk'a saldırısı savaşta bir dönüm noktası olabilir mi?

ABD, silah yardımı kapsamında İsrail'e 3.5 milyar dolar aktardı

Savaşın devam ettiği Ukrayna'da halk, Harkiv'in doğusunda askeri eğitim görüyor