Denizaltı kabloları ve enerji boru hatları saldırılara karşı ne kadar güvende?

Sızıntının olduğu yerlerden zehirli metan gazı denizi köpürterek çıkıyor
Sızıntının olduğu yerlerden zehirli metan gazı denizi köpürterek çıkıyor © AP
By euronews
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button

Doğal gaz boruları dünyanın her tarafında denizaltından geçen enerji, elektrik ve veri hatlarınn yalnızca küçük bir bölümünü oluşturuyor. Deniz altında 1,3 milyon kilometreden daha fazla yani dünyadan aya uzanabilecek bir uzunlukta fiber optik kablo döşenmiş durumda.

REKLAM

Suyun altından geçen on binlerce boruhattı, güç ve veri kablosu her ne kadar modern dünyanın can damarı görevi görseler de başlarına bir felaket gelmedikçe gündeme gelmiyor.

Rusya ve Avrupa'yı birbirine bağlayan ana doğal gaz boru hattında bu hafta meydana gelen sızıntılardaki sabotaj iddiaları deniz altındaki altyapı hatlarının aslında ne kadar korumasız olduğunu gösteriyor.

Baltık Denizi altında deprem takibinde kullanılan sismograflara takılacak kadar güçlü sarsıntıya yol açan patlayıcıları kimin tetiklediği henüz bilinmiyor.

Avrupa, Kuzey Akım hatlarındaki birden fazla sızıntıya yol açan patlamalarla ilgili soruşturma yürütüyor. Sızıntılardan denizin köpürmesine yol açan çok büyük miktarda zehirli metan gazı çıktı.

Kremlin sabotajda rolü olduğu iddialarını reddederek bunun çok "tahmin edilebilir ve aptalca" birşey olacağını belirtiyor.

Uzmanlarsa enerji fiyatlarındaki yükselişten en fazla kazançlı çıkanın Rusya olacağını, belirsizlik ve endişe uyandırarak Avrupa'yı bir nevi cezalandırma olacağı için Kremlin'in yalanlamasını gerçekçi bulmuyor.

Denizaltı hatlarına sabotaj düzenlemenin karadaki hedeflere göre daha zor tespit edilmesi ve daha kolay yalanlanabilmesi nedeniyle patlamanın Rusya'nın hibrit savaş olarak tanımladığı askeri doktrinine uygun olduğu belirtiliyor.

Telegeography
Submarine cablesTelegeography

Bu doktrine göre düşmanları istikrarsızlaştımak, bölmek ve onlara baksı uygulamak için askeri, sivil ve aldatıcı yöntemler kullanılabiliyor. Bu nedenle uzmanlar denizaltı altyapı hatlarında korumanın artırılması gerektiğini belirtiyor.

Kuzey Akım 1 ve 2 doğal gaz boru hatlarındaki sızıntılardan önce patlamalar kaydedildi

Deniz altında neler bulunuyor?

Doğal gaz boruları dünyanın her tarafında denizaltından geçen enerji, elektrik ve veri hatlarınn yalnızca küçük bir bölümünü oluşturuyor.

Deniz altında 1,3 milyon kilometreden daha fazla yani dünyadan aya uzanabilecek bir uzunlukta fiber optik kablo döşenmiş durumda.

Bu kablolar genelde bahçe hortumu kalınlığında olsa da trilyonlarca dolarlık finansal işlemler de dahil olmak üzere dünyadaki iletişimin yüzde 97'si bu kablolar üzerinden gerçekleştiriliyor.

İngiliz Eski Maliye Bakanı Rishi Sunak göreve gelmeden önce hazırladığı bir raporda bu kabloların devre dışı kalması halinde modern hayatın da bir anda donabileceği uyarısında bulunmuştu.

Elektrik kablolarını deniz altından uzatmak çok yaygın bir kullanım. 2015 yılında Litvanya, bir Rus savaş gemisinin İsveç ve Litvanya arasında kurulan elektrik hattının inşasını defalarca sabote etmeye çalıştığını ileri sürmüştü.

Ne kadar korumasızlar?

Doğal gaz boru hatlarındaki patlamalar aslında denizdeki altyapılara saldırmanın ve yakalanmadan kaçmanın Baltık gibi gemi trafiği yoğun bir denizde bile ne kadar mümkün olduğunu gösterdi.

Uzmanlar Baltık denizinin sığ olması, her iki dünya savaşında kalma mayınların bulunması ve yoğun deniz trafiği nedeniyle tespit edilmeden ilerlemenin zor olduğunu belirtiyor. Kremlin de söz konusu sabotajın amatör bir girişim olmadığı konusunda hemfikir.

Kremlin sözcüsü Dimitri Peskov bunu "Muhtemelen bir devlet düzeyinde düzenlenebilecek bir terör saldırısı gibi duruyor," sözleriyle ifade etti.

Denizaltı iletişim kablolarında her yıl çoğunlukla balıkçı gemileri ve çıpa demirleri nedeniyle yaşanan arızalar ne kadar kırılgan olduklarını gösteriyor.

REKLAM

Ayrıca bu kabloların yerleri kamuya açık bir bilgi. Her ne kadar uluslararası kanunlarla korunsalarda bu sabotajları engellemek için yeterli olmuyor.

Amazon, Meta, Google ve Microsoft gibi teknoloji devleri son yıllarda deniz altı kablolama yatırımlarını büyük oranda üstlenmiş durumda. Bu kamu kaynaklarının bu alana gitmesini azaltan bir etken. Fakat Sunak'ın raporuna göre özel şirketler yatırımlarında ulusal güvenlik konularını devletler kadar ciddiye almıyor.

Ne yapılabilir?

Soğuk savaş sonrası NATO ülkeleri, Rus tehdidi azaldığı düşüncesiyle denizaltı savunma yatırımlarını azalttı

Şu an Amerikan savunma bakanlığının iki numarası olan Kathleen Hicks liderliğinde 2016 yılında hazırlanan "Kuzey Avrupa'da Denizaltı Harbi" başlıklı çalışmada "Bir çok batılı ülkenin Rus denizaltı aktivitelerini etkin bir şekilde tespit, takip ve caydırma yeteneği körelmiiş durumda," ifadeleri yer aldı.

Emekli Fransız Koramiral Michel Olhagaray, batılı ülkelerin uyuyakaldığını ve Rusya'nın hayati ve kırılgan olarak tanımladığı denizaltı kabloları ve boruları korumak için acele etmeleri gerektiğini belirtti. Olhagaray Mars'a gitmeye çalışmak yerine denizaltı altyapısının daha iyi korunması gerektiğini vurguluyor.

REKLAM

Ek kaynaklar • AP

Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

Azerbaycan, Türkiye'ye doğal gaz ihracatını yüzde 19 artıracak

Paris: Kablolar kundaklandı; Gare de l'Est'te tren seferleri durdu

Avrupa'da doğal gaz depolarının yüzde 85'i doldu; fiyatlar geriledi