Kar amacı gütmeyen kuruluşlar ve araştırmacılar 'Uygulama Programlama Arayüzü' (API) olarak bilinen bir araç kullanarak Twitter verilerini analiz ediyorlar. Bu şekilde çok sayıda yazılımcı deprem sonrası gerekli uygulamaları hayata geçirebildi. Ancak bu durum devam edemeyebilir.
REKLAMKar amacı gütmeyen kuruluşlar ve araştırmacılar 'Uygulama Programlama Arayüzü' (API) olarak bilinen bir araç kullanarak Twitter verilerini analiz ediyorlar. Bu şekilde çok sayıda yazılımcı deprem sonrası gerekli uygulamaları hayata geçirebildi.
Türkiye ve Suriye'deki yıkıcı depremin ardından çöken binalarda mahsur kalan insanların yardım çağrıları ile kurtarma ekipleri arasında köprü kurmaya yardımcı olan bu API'ler ile ilgili maddi bir sorun var çünkü bu verilere ulaşmanın bedeli artık aylık 100 dolar.
Bu maliyet de gönüllüler ve kar amacı gütmeyen kuruluşlar için yüksek bir meblağ. Bu nedenle yakında bu araca erişimlerini kaybedebilirler.
Bazı gönüllülere yardımcı olan Ekşi Sözlük kurucusu Sedat Kapanoğlu, “Sonuna yaklaşılan kurtarma çabaları için değil sadece, bundan sonrasındaki ihtiyaçları yayınlama konusunda da insanların Twitter'ı kullanabilmesi lazım. Lojistik planlama için çok önemli. Bu ücretler gözden geçirilmeli.” dedi.
Çok sayıda insanın kendi ödedikleri API anahtarlarını kullanıma açtıklarını belirten Kapanoğlu, kurtarma çabaları özelinde bu anahtarlar için uygulanan sistemin ne sürdürülebilir ne de doğru olduğunu dile getirdi. Kapanoğlu'na göre bu durum Twitter'ın kendi kurallarına aykırı dahi olabilir.
İstanbul Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Profesörü Akın Ünver de, AP'ye verdiği görüşte, konuya ilişkin şöyle konuştu:
"Bu mesele Twitter API ile çalışan Türk yazılımcılar için özellikle sıkıntılı bir durum ve dünya genelinde de acil durumlar ve önemli olaylarda da beklentinin farklı olmadığını düşünüyorum."
API anahtarları sadece afet ve acil durumlar için değil, pek çok konuda akademisyenlere veya sivil toplum kuruluşlarına kıymetli veriler sağlıyor. Örneğin dezenformasyon, nefret söylemleri ve kamu sağlığı alanlarında toplumların nasıl tutumlar aldığını görmek açısından büyük işe yarıyor.
Özellikle Elon Musk Twitter'ın yönetimine geçtikten sonra şirket yetkilileri ile konuya ilişkin temas kurmanın iyice güçleştiği aktarılıyor.
API anahtarlarını paralı yapmak Musk'ın 44 milyar dolara aldığı şirketi karlı hale getirme stratejisinin bir parçası.
Musk alana kadar Twitter API'sini açık ve ücretsiz yapma konusunda sosyal medya şirketleri arasında benzersizdi.
Örneğin, TikTok şu anda üzerinde çalışıyor olsa da şu ana kadar API yayınlamadı. Facebook'unki de oldukça sınırlıdır çünkü şirket topladığı veriler konusunda oldukça korumacı bir politikaya sahip.
Ne var ki YouTube, Facebook, Instagram ve benzeri tüm sosyal platformları -büyük ölçüde yeni Avrupa düzenlemeleri nedeniyle- araştırmacı erişimini ve şeffaflığı artırmak için adımlar attıklarını söylerken Musk yönetimindeki Twitter tam tersi yönde ilerliyor.
Şirketler için bir API'yı sürdürmek maliyetli. Özel bir şirket olarak Twitter, bu tür bir hizmet için ücret almakta hem özgür hem de haklı.
Ne var ki, araştırmacılar ve geliştiriciler, Musk'ın akademik araştırmalar ve kâr amacı gütmeyen kuruluşlar için istisna yapmasını talep ediyor ve bunun karlılığı etkilemeyeceği savunuluyor.