2022 ve 2023 yılları arasında yaşanan emisyon düşüşlerinin arkasındaki asıl hangi neden var ve Fransa bu süreci devam ettirebilir mi?
REKLAMFransa'da sera gazı emisyonlarının 2023'te yüzde 5,8 oranında düştüğü duyuruldu.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron haberi sosyal medya platformu X'te "eşi benzeri görülmemiş" bir başarı olarak tanımlarken Başbakan Gabriel Attal ise Fransa'nın ulaştığı başarıyı "tarihi bir gelişme" olarak yorumlayarak övdü.
Fransa Çevre Bakanlığı için veri sağlayan CITEPA, ülkenin bu çizgide devam etmesi durumunda gaz emisyonları hedeflerini tutturacağını belirtti.
Bununla birlikte uzmanlar Fransız hükümetindeki kutlamalara daha temkinli yaklaştı.
"Biraz alçakgönüllülük iyi olurdu!" diyen İklim Eylem Ağı program direktörü Anne Bringault, "Kendinizi tebrik etmeden önce nedenlerini analiz etmek önemlidir." ifadelerine açıklamasında yer verdi.
Peki 2022 ve 2023 yılları arasında yaşanan emisyon düşüşlerinin arkasındaki asıl hangi neden var ve Fransa bu süreci devam ettirebilir mi?
Fransız emisyonları geçen yıl neden düştü?
Ülkede geçen yıl sera gazı emisyonlarında en büyük düşüşü yaşayan sektör elektrik üretimi oldu.
Ancak Bringault bunun en büyük nedenini, ülkenin 2022'de çevreci elektrik konusunda kötü bir yıl yaşamasına bağlıyor. Zira iki sene önce Fransa'nın nükleer reaktörlerinin yarısı devre dışı bırakıldı.
Bu da doğal gaz tüketiminin yüzde 29 oranında artmasına neden oldu.
Artış nedeniyle 2023'te nükleer santraller yeniden devreye sokulması yeni rakamların nispeten daha iyi görünmesini sağladı. Teknoloji ve kamu politikaları üzerine odaklanan düşünce kuruluşu Ember'in son raporuna göre Fransa geçen yıl nükleer üretimde dünyanın en büyük artışını kaydetti.
Nükleer enerji, 2023 yılında Fransa'nın enerji kullanımının yüzde 65'ini oluştururken, rüzgar ve güneş enerjisi de yüzde 14'lük bir katkı sağladı. Bu oran yenilenebilir enerji kaynaklarında gerçek bir ilerleme kaydedildiğini işaret ediyor.
Fransa geçen yıl Almanya'nın hemen ardından Avrupa Birliği'nde (AB) rüzgâr enerjisi üretiminde en fazla artış gösteren ikinci ülke oldu. Aynı zamanda 14 terawatt saat (TWh) artışla blok genelinde rüzgar ve güneş enerjisi toplamında en büyük büyümeyi gördü.
Emisyonlar en fazla hangi sektörde düştü?
Fransa'nın endüstriyel emisyonları yaklaşık yüzde 9 oranında düştü. Ancak Bringault gibi yorumcular bunu karbonsuzlaştırma politikalarının yapısal etkisinden ziyade geçen yıl ekonomik faaliyetlerdeki düşüşe bağlıyor.
İnşaat sektöründen kaynaklanan sera gazı emisyonlarında da önemli bir düşüş yaşandı ve bu sektör 1990'dan bu yana en düşük seviyesine ulaştı.
Sera gazı emisyonlarının başlıca sorumlusu olan karayolu taşımacılığı ise yüzde 3,4'lük bir düşüş kaydetti. Bu oranın daha da fazla düşmesi için Bringault, daha fazla sürdürülebilir seyahat eylemine acil ihtiyaç olduğunu söylüyor.
Fransa'nın hava trafiği emisyonları da, doğrudan demiryolu alternatifinin bulunduğu kısa mesafeli uçuşların Mayıs 2023'te yasaklanmasının ardından geçen yıl yüzde 3,4 oranında düştü.
Fransa dekarbonizasyon hedeflerine ulaşma yolunda mı?
2018'den 2023'e kadar olan beş yılda, Fransa'nın toplam emisyonları yaklaşık 440 milyon ton CO2 eşdeğeri sera gazından 370 milyon tona düşerek yaklaşık yüzde 17 azaldı.
Geçen yılki yüzde 5,8'lik düşüş ise bir ilk değil. COVID-19 nedeniyle 2020'de emisyonlar yüzde 9 oranında düşmüş; 2014'ün olağandışı ılıman kışında ise yüzde 6,6'lık bir azalma görülmüştü.
REKLAMFransa, Avrupa Yeşil Anlaşması uyarınca 2030 yılına kadar sera gazı emisyonlarında 1990 seviyelerine kıyasla yüzde 50 (net yüzde 55) azalma sağlamayı hedefliyor.
Yılda yüzde 5.8'lik bir emisyon azaltımı, ancak bu oranın her yıl benzer azaltımlarla sürdürülmesi halinde hedefe ulaşılabileceğini gösteriyor.