Yemen'deki savaş son bir yılda iyice kızıştı. Binlerce sivil hayatını kaybederken milyonlarcası da evlerinden oldu. Euronews muhabiri Muhammed Şeyh İbrahim, Yemen'deki unutulan savaş ile ilgili çok öz
YES. THIS. RIGHT. HERE. #YemenCrisispic.twitter.com/VgtajRmrPH
— ❌MisterNegroANON❌™ (@MrNegroMilitant) 13 mai 2016
Yemen’deki unutulan savaşın sonuçları giderek kötüleşiyor… Ülke nüfusunun yüzde 83’ü acil şekilde su, yiyecek, yakıt ve tıbbi yardıma muhtaç durumda… Son bir senede kızışan bu savaşı dünya ülkeleri adeta unutmuş durumda…
RT msf_yemen: .MSF: The conflict in Yemen has a severe impact on the health system. #Yemen#YemenCrisispic.twitter.com/i6DeAmWpJJ
— Sami Al-Subaihi (@SamiAlsubaihi) 23 mai 2016
Dünya bu savaşı pek umursamıyor? Birleşmiş Milletler, Yemen’deki insanlar için başlattığı yardım kampanyasında hedeflediği paranın sadece yüzde 16’sını toplayabildi.
W burn & we're alive by #Saudi & the world watching silently!
#usa#uk#Germany#humanrights
RiseUp75</a> <a href="https://t.co/e6igVQf2op">pic.twitter.com/e6igVQf2op</a></p>— adel_lahim (Allahim_ad) 2 juin 2016
Muhabirimiz Muhammed Şeyh İbrahim Yemen’e gitti ve savaş halindeki iki taraf olan Husiler ve Arap Koalisyonu ile görüştü. Çektiği görüntülerde ülkenin harabeye döndüğünü görüyoruz. Muhabir arkadaşımız ayrıca iki ateş arasında kalan ve hayatta kalmayı başarabilen sivillerle de çok özel röportajlar yaptı. Bunun yanında savaşta kullanılan silahları da mercek altına aldık. Hafif ve ağır silahlar, misket bombaları, roket ve kimyasallar… Bu silahların çoğu batılı ülkeler ve bir kısmı da İran ve diğer kaçakçılar tarafından temin ediliyor.
euronews: ‘‘Muhammed, Yemen şu anda kuşatma altında. Ülkeye girmeyi nasıl başardın?’‘
Muhammed Şeyh İbrahim:
Ülkeye giriş yapmak oldukça zordu. Aylarca bunun için uğraştık ve birçok zorlukla karşılaştık. Uluslararası uçuşa açık olan San’a Havalimanı ve aynı şekilde Adan Havalimanı tamamen yerle bir olmuş durumdaydı. Ancak San’a‘ya yapılan bazı uçuşlar var ve Ensarullah, yani Husilerin kontrolü altında… Yemen’e girmek için birçok farklı güvenlik aramasından geçmeniz gerekiyor. Özellikle de San’a Havalimanı’nı kontrol eden Ensarullah tarafından…Yani ülkeye dışarıdan giriş yapmak istiyorsanız Yemen’deki bu grubun denetiminden geçmek zorundasınız.
euronews: ‘‘Yemen gazeteciler için tehlikeli bir yer mi?’‘
Muhammed Şeyh İbrahim: ‘‘Ülke çok tehlikeli…Adam kaçırma, öldürme, hava saldırıları ve suikastlar.. Ülke kontrolden çıkmış durumda… Yemen’e gitmek isteyen gazetecileri işte bu tehlikeler bekliyor.’‘
euronews: ‘‘Sana bir şey oldu mu?’‘
Muhammed Şeyh İbrahim: ‘‘Yemen’e giderken San’a‘ya yakın bir bölgede ülkenin kuzeyinde Ensarullah Cemaati’ne mensup bazı gruplar tarafından tutuklandık. Ancak daha sonra bu adamların işlerini yapan bazı aşiretlere mensup olduklarını öğrendik. Tıpkı rehine gibi tutulduk ve iki grup arasında bizim için bazı takas görüşmeleri yapıldı. Bizi belli bir süre alıkoydular. Kameramanı yakaladılar ve daha sonra onu serbest bıraktılar. Ancak bize ait çekim ekipmanlarını yaklaşık altı saat boyunca geri vermediler.’‘
Tonight -don't miss
belkiswille</a> discussing <a href="https://twitter.com/hashtag/YemenCrisis?src=hash">#YemenCrisis</a> at <a href="https://twitter.com/uOttawaHRREC">uOttawaHRREC ! https://t.co/eSfopBBdfk … #ottawaeventspic.twitter.com/VFJATJNo09— HRW Canada (@HRWcanada) 1 juin 2016
euronews: ‘‘Savaşın ortasında kalan sivillerin durumu nasıl?’‘
Muhammed Şeyh İbrahim: ‘‘Siviller ikiye bölünmüş durumda… Çünkü Yemen toplumunu aşiretler oluşturuyor. Yemen halkı doğuştan savaşçı ve kara harbi için eğitim almış. Kısaca savaş, çatışamalr ve silahlar Yemen kültürünün bir parçası durumunda… Bunu hissedebiliyorsunuz. Evet bu çok üzücü… Açlık ve fakirlik Yemen’in her yerinde… Ancak halk hiçbir şekilde dış güçlerin müdahalesini kabul etmiyor.’‘
Over 22 Saudi Mercenaries Killed in Yemen https://t.co/VxiKUpfdcq#SaudiRegime#YemenCrisis#SaudiAggressionpic.twitter.com/J35byChexF
— Alwaght (@EnglishAlwaght) 30 mai 2016
Pieter Wezeman ile de çok özek bir röportaj gerçekleştirdik. Kendisi Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü SIPRI’de üst düzey görevli ve ordu savaş harcamaları konusunda uzman…
euronews: ‘‘Şubat ayında Avrupa Birliği Parlamentosu, Suudi Arabistan’a silah satışını yasaklayan ve ülkelerin uymak zorunda olmadığı bir anlaşma üzerinde oylama yaptı. Bu yasaya uyan bir ülke oldu mu?’‘
Pieter Wezeman: ‘‘Bu yaptırımlara uyarak ambargo koymaya en çok yaklaşan ülke Hollanda oldu ve şöyle bir açıklama yaptılar: Yemen’de kullanılması yüzde 100 oranında ispatlanmadığı sürece, Suudi Arabistan’a herhangi bir askeri mühimmat ve silah satışı yapmayacağız. Bunun yanında, Avrupa Birliği’ne üye ülkeler Orta Doğu’ya silah temin eden en önemli kaynaklardan biri… Suudi Arabistan’a ve Birleşik Arap Emirlikleri’ne en çok silah satan iki ülke İngiltere ve Fransa… Suudi Arabistan, askeri mühimmat konusunda büyük oranda dışa bağımlı. Kendisi silah üretmiyor. Suudi Arabistan’ın kendi silahları, yine Avrupa ülkeleri ve Amerika Birleşik Devletleri’nin lisansı altında ve batılı teknoloji, ham madde ve üretim tesisleri kullanılarak üretiliyor.’‘
euronews: ‘‘Peki ya diğer taraf. Husiler silahları nereden temin ediyor?’‘
Pieter Wezeman: ‘‘Öncelikle Husiler, Yemen Düzenli Ordusu’nda görev yapan bazı komutan ve askerleri kendi saflarına katılmaya ikna ettiği için orduya ait çok geniş çaptaki cephane ve mühimmatı kullanıyor. Yemen on yıllar boyunca ülkeye silah ve mühimmat depoladı. Bunlar daha çok küçük çaplı silahlardı ancak Husiler daha büyük silahlar olan balistik füzelere de sahip ve kısa mesafelerde bunu Suudi Arabistan’a karşı kullanıyor. Ancak dışarıdan örneğin İran’dan silah yardımı aldığına dair bazı bulgular da var. Bunun miktarını ve bu yardımların ardında kimlerin olduğunu tam olarak bilemiyoruz ancak bu silahlar İran’a ait yasaklanan mühimmatlar. Bu silahların üzerinde İran yapımı etiketi bulunuyor ve Yemen’de ele geçirildi.’‘
What type of a sick world witnesses war criminals bury children alive and just watching?#YemenCrisis#SaudiCrimepic.twitter.com/jipcpI9LOm
— Loobina (@Loobina) 16 mai 2016
euronews: ‘‘Uluslararası Af Örgütü ve İnsan Hakları Derneği gibi sivil toplum kuruluşları, her iki tarafın da savaş suçu işlediğini söylüyor.’‘
Pieter Wezeman: ‘‘Bu doğru bir tespit. Ayrıca Suudi Arabistan ile Birleşik Arap Emirlikleri bu imkanları konusunda bazı soru işaretleri barındırıyor. Aslında bu ülkelerin yüksek teknolojik silahları var ve bu tarz yüksek teknolojiyle üretilmiş silahlara sahipseniz savaşmayı sürdürebilir ve örneğin Husilere ait askeri noktaları vurabilirsiniz. Ancak gerçekte bunu yapmadılar. Belki de kasten böyle davrandılar ya da tecrübeleri yoktu. Bunu bilemiyoruz. Fakat Husiler, Suudi ve Birleşik Arap Emirlikleri’ne kıyasla çok daha ilkel silahlara sahip. Bu sebeple, sivillerin ölmesine sebep olan saldırılar konusunda farklı mazeretleri var. Ayrıca tıbbi müdahale konusunda yeterli imkanları da yok.’‘
Görüşlerinizi euronews.com/insiders adresi üzerinden bizlere iletebilirsiniz.