Macaristan Başbakanı Viktor Orban, AB Konseyi başkanlığını devralmasının hemen ardından sırasıyla Kiev, Moskova ve Pekin'e ziyaret gerçekleştirdi. AB ülkeleri, ziyaretler sırasında Orban'ın kendi kendine atadığı müzakereci rolünden giderek daha fazla endişe duyuyor.
REKLAMMacaristan Başbakanı Viktor Orban Pazartesi günü Çin'in başkenti Pekin'e giderek Avrupalı mevkidaşlarını bir kez daha kızdırdı.
Orban'ın "Barış Misyonu 3.0" olarak adlandırdığı Pekin ziyareti, Avrupa'da diplomatik bir gerilime neden olan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmek üzere Moskova'ya yaptığı ani ziyaretten önce Kiev'e gitmesinin ardından gerçekleşti.
Diplomatik kaynaklara göre Avrupa Birliği, AB dönem başkanlığını devralan Orban'ın kendi kendine atadığı müzakereci rolünden giderek daha fazla endişe duyuyor. AB ülkeleri arasında Orban'ın birliği değil, sadece kendi ülkesini temsil ettiğini açıkça belirtmesi gerektiği konusunda görüş birliği var.
Bunun yerine, Macar lider edindiği misyon konusunda oldukça muğlak davrandı. Brüksel'in Orban'ı müzakereci rolünden uzak tutmasına rağmen, Rusya Devlet Başkanı Putin Orbán'dan AB Konseyi'nin temsilcisi olarak bahsetti.
Brüksel ve AB üye devletleri Putin'in Şubat 2022'de başlattığı Ukrayna'yı işgaline şiddetle karşı çıkarken, Rus liderle aynı masada bulunup onun şartlarına göre anlaşmaya varmak istemiyor.
Macaristan'ın, eski ABD Başkanı Donald Trump'ın meşhur sloganına açık bir gönderme olan "Avrupa'yı Yeniden Büyük Yap" sloganıyla AB Konseyi dönem başkanlığını devralmasının üzerinden bir haftadan biraz fazla bir zaman geçmesine rağmen tansiyon şimdiden yüksek.
German Marshall Fund Araştırmacısı Daniel Hegedüs Euronews'e yaptığı açıklamada, "Bu, Başbakan Orban'ın, Avrupa Birliği ile alay etmek ve AB'nin ortak ve mutabık kalınmış pozisyonlarını açıkça ihlal eden tüm bu koordinasyonsuz hamleleri yapabileceğini ve olumsuz sonuçlardan korkmak zorunda olmadığını göstermek için başlattığı stratejik bir kampanyadır" dedi.
"Bu bir yandan gelecekteki manevra alanını ve siyasi özerkliğini genişletirken, diğer yandan AB dış politikasının kilit ortaklar arasındaki algısını ciddi şekilde zayıflatıyor" diye ekledi.
Orban çizgiyi aştı mı?
Moskova ziyareti sırasında Orban, Putin ile konuşabilen tek Avrupalı lider olmakla övündü.
Orban geçtiğimiz Cuma günü Kremlin'de düzenlediği basın toplantısında "Savaşan iki tarafla da konuşabilen ülkelerin sayısı giderek azalıyor" dedi. "Macaristan yavaş yavaş Avrupa'da herkesle konuşabilen tek ülke haline geliyor" ifadelerini kullandı.
Peki Macaristan Başbakanı, Rusya ve Ukrayna arasındaki herhangi bir barış sürecine ciddi bir katkıda bulunabilir mi?
"Orban, Putin'le konuşmaya hazır olan tek Avrupalı devlet ya da hükümet başkanı" diyen Hegedüs şöyle devam etti: "Orban, AB üye devletlerinin ortaklaşa belirlediği, Ukrayna olmadan Ukrayna hakkında konuşmanın söz konusu olamayacağı temel ilkesini ihlal ediyor. Dolayısıyla mesele kapasite değil, irade meselesidir."
Hegedüs, "bu tür bir diplomasinin Ukrayna'daki savaş sorununun çözümüne herhangi bir olumlu katkısını" görmüyor, çünkü çözüm için "tüm ortakların katılımını gerekiyor" dedi.
Birliğin önde gelen liderleri, Orban'ın AB bayrağı altında diplomatik girişimlerde bulunma çabalarını önceden kınamıştı.
Moskova gezisine ilişkin haberler ortaya çıkar çıkmaz AB Konseyi Başkanı Charles Michel Orban'a yüklendi ve görev süresi boyunca AB adına müzakere etmek için "yetkisi olmadığını" hatırlattı.
REKLAMAB'nin en üst düzey diplomatı Josep Borrell, geçtiğimiz Cuma günü yaptığı açıklamada ziyaretin "sadece Macaristan ve Rusya arasındaki ikili ilişkiler çerçevesinde gerçekleştiğini" vurguladı.
Michel'den Macaristan'ın dönem başkanlığının kısaltılması olasılığını Konsey önünde gündeme getirmesini istemek de dahil olmak üzere Orban'ın provokasyonlarına karşı AB önlemler alabilir. Asıl soru üye devletlerin bu yolu izlemeye hazır olup olmadıkları.
AB büyükelçilerinin önümüzdeki Çarşamba günü yapılacak bir toplantıda Orban'dan açıklama talep etmeleri bekleniyor.