Rusya, Ukrayna'daki savaşta yeni sinyal bozucu insansız hava araçlarını kullanıyor. İşte çalışma biçimleri ve gelecekte nasıl kullanılabileceklerine ilişkin son bilgiler.
REKLAMRuslar, ülke sınırları içindeki Kursk bölgesinde devam eden çatışmalarda Ukraynalılara karşı "elektronik savaş sistemlerini güçsüz kıldığını" iddia ettikleri yeni bir tür insansız hava aracı (İHA) kullanıyor.
Rusya'nın Novgorod bölgesi valisi Andrei Nikitin 13 Ağustos'ta Telegram kanalında yaptığı açıklamada, Novgorod Prensi Vandal (KVN) adı verilen fiber optik dronların operasyonda geniş çapta kullanıldığını dile getirmişti.
Cornell Üniversitesi'ne bağlı Cornell Brooks Teknoloji Politikası Enstitüsü'nün yönetici direktörü James Patton Rogers'a göre, modifiye edilmiş birinci şahıs görüşlü (FPV) dronların arkalarına süper hafif bir fiber optik kablo yerleştiriliyor ve bu da uçarken onları karşı tarafın istihbarat ekipleri için "neredeyse tespit edilemez" hale getiriyor.
Bu gelişme, her iki taraf arasında dron savaşının yoğunlaştığı bir döneme denk geldi. Bu haftanın başlarında Ruslar, ülkenin enerji sistemlerine yönelik bir saldırı için Ukrayna'nın çeşitli bölgelerine 100'den fazla İHA fırlatmıştı. Ukraynalılar da geçen hafta Moskova'ya bir insansız hava aracı saldırısı düzenlemişti. Bu saldırı, savaşın başından bu yana Ukrayna'nın Rusya'ya yönelik en büyük insansız hava aracı saldırısı olarak nitelendirilmişti.
Yeni İHA nasıl çalışıyor?
Ukraynalı bir askeri blog yazarı olan Serhii "Flash" Beskrestnov, mart ayında cephe hattında Rus fiber-optik dronlarından birini bulmuştu.
Telegram'da bunu, içine yaklaşık 10,8 km uzunluğunda fiber optik kablo ve üstüne tuhaf bir plastik yerleştirilmiş olan bir FPV dron diye tanımlamıştı.
Bu fiber optik kablo, normalde diğer FPV dronlarda radyo sinyallerini alan ve ileten bir alıcı-vericinin bulunduğu yere konumlandırılıyor.
İngiltere Kraliyet Birleşik Hizmetler Enstitüsü'nde (RUSI) gelişmekte olan teknolojiler üzerine araştırma analisti olan Noah Sylvia, bu verici olmadan uçan dronun, yerini veya operatörünü takip edebilecek herhangi bir radyo sinyali yaymayacağını belirtti.
Sylvia'ya göre uzmanlar, Rusların fiber-optik kullandığını tespit edebiliyor çünkü normal FPV dronların aksine kablolar, operatöre parazit olduğunda bozulmayan yüksek kaliteli görüntüler sağlıyor.
Öte yandan, bu teknolojinin bazı olası dezavantajları var.
Sylvia, sınırlı ağırlık taşıyabilen FPV dronların aksine, yeni dronların ağır fiber-optik kablo taşıdığını ve yükü telafi etmek için daha fazla pil gücüne veya daha güçlü motorlara ihtiyaç duyacağını dile getirdi. Bu da söz konusu droe'ların maliyetini çok artırabilir.
FPV dronlarının "hızlı hareket edebildiğini, keskin açılar yapabildiğini, manevra kabiliyetinin yüksek olduğunu ve düşmanın tahmin edemeyeceği açılardan gelebildiğini" ifade eden Sylvia, yeni tip dronlarda kablonun bu kabiliyetleri sınırlayabileceğini de ekledi.
Rogers da ekstra ağırlığın bu dronları yavaşlatma ve menzillerini sınırlama riski taşıdığını vurguladı.
Rusya bunları neden kullanıyor?
6 Ağustos'ta Ukraynalılar Rusya'nın Kursk bölgesine sürpriz bir saldırı başlatmıştı. Kyiv Independent'a göre, Ukraynalılar Rus hattında 35 km kadar ilerlerken, 90'dan fazla yerleşim yerinin kontrolünü ele geçirdi ve "yüzlerce" askeri esir aldı.
Sylvia, Ukraynalıların taarruzdaki ilk başarılarının bir kısmının, Rus gözetimini devre dışı bırakan farklı elektronik savaş araçlarını kullanmaktan kaynaklandığını, bu sayede Rus topraklarına daha fazla girebildiklerini belirtti.
REKLAMSylvia'ya göre fiber optik insansız hava araçlarını konuşlandırmak, Rusların buna karşı koymasının bir yolu.
"Bence fiber optik kablonun daha fazla kullanılmasının nedeni bu. Çünkü Ukraynalıların daha önce böyle bir manevra ortamında elektronik savaş aletleri kullandığını görmemiştik."
Euronews, filolarında benzer bir fiber optik dron kullanıp kullanmadıklarını öğrenmek için Ukrayna ordusuna ulaştı ancak henüz bir yanıt alamadı.
Alman dron üreticisi HIGHCAT ise bu ay Forbes'a verilen mülakatta Ukrayna'daki gelişmeleri göz önünde bulundurarak HCX adında benzer bir dron geliştirdiklerini ve bunu orada sergileyeceklerini bildirdi.
REKLAMHIGHCAT'in web sitesinde dron ile ilgili yapılan açıklamada, HCX'in drona cam elyaf makaralar takılarak "çok sıkışık alanlardaki görevler için uygun" hale getirildiği belirtiliyor. Bu yapıldığında dron "tespit edilmeden uçabiliyor" çünkü hiçbir radyo sinyali yayılmıyor.
HIGHCAT,testlerin başarılı olması halinde kasım ayından itibaren ayda 3.000 kadar dron üretimine başlayacak.
Güçlü dron filolarına bir 'ek'
Sylvia'ya göre, her iki tarafın da cephaneliğinde küçük, orta ve büyük dronlar mevcut. 3.048 kilometre ve üzerinde uçan büyük dronların gözetleme, GPS karıştırma ve düşmandan gelen sinyalleri yakalayarak yerlerini tespit etme amaçlarıyla kullanıldığı belirtiliyor.
Daha da yukarı çıkan orta büyüklükteki dronların ise "düşman arazisini taramak" ya da topçu ateşini koordine etmek için kullanıldığını ifade ediliyor.
REKLAMSylvia, FPV dronları gibi daha küçük olanların "kamikaze dronlar" olarak kabul edildiğini çünkü doğrudan bir hedefe doğru uçurulduklarını sözlerine ekledi.
Rogers ise her iki ordunun da bu insansız hava araçlarının savaş alanında nasıl bir performans sergileyeceğini izleyeceğini vurguladı. Çünkü eğer bu araçlar "Rusya için gizlilik benzeri bir taktik avantaj" sağlarsa, her iki taraf da bunları daha sık kullanmaya başlayabilir.
Öte yandan Sylvia, fiber optik insansız hava araçlarının savaşın yürütülme biçiminde bir devrim yaratmayacağına inanıyor. Zira bu insansız hava araçları, Ukrayna'nın cephaneliğinin halihazırfa bir kısmını oluşturan teknolojiyi modifiye etme üzerine. Örneğin; Ukrayna cephaneliğinde optik açıdan takip edilebilen kablo güdümlü (TOW) tank füzeleri gibi araçlar var.
Bunun yerine Sylvia, söz konusu dronların her iki tarafta da halihazırda güçlü olan insansız hava aracı filolarına "ek olarak" kullanılacağını dile getirdi.
REKLAMBunlara karşı nasıl bir önlem alınacağını bilmek için henüz çok erken olduğunu belirten Sylvia, bunların "mermilerle, füzelerle ya da diğer insansız hava araçları ile vurulabileceğini" tahmin ediyor:
"İnsanlar savaş zamanında çok yaratıcı oluyorlar ve eğer halihazırda yoksa bile buna karşı bir önlem icat edilebileceğini garanti ediyorum."
Rogers ise şu an itibarıyla insansız hava araçları savaşında kimin üstün olduğunu anlamanın zor olduğunu vurguluyor. Ona göre bu bir "kedi fare oyunu." Her iki taraf da diğerinin en son yeniliğine karşı koymaya çalışıyor.