Polonya, 2022’de Rusya’nın Ukrayna’yı topyekün işgalinden bu yana ordusunu modernize etmek için milyarlarca dolar yatırım yaptı ve ekonomik büyüklüğüne oranla NATO’nun en fazla savunma harcaması yapan ülkesi haline geldi.
REKLAM
Polonya’nın ulusal güvenlik tehditlerine karşı hazırlığı, bu hafta ordusu ve NATO müttefikleriyle birlikte Polonya hava sahasında birden fazla Rus İHA’sını düşürmesinin ardından sınanıyor.
Polonya, bu ihlal üzerine NATO Anlaşması’nın 4. maddesini devreye soktu. Başbakan olay için “saldırı eylemi” derken, Moskova ise herhangi bir sorumluluğu reddetti. Bu adım, NATO üyeleriyle Polonya topraklarında istişare yapılmasına imkan sağladı ve birkaç havalimanında uçuşların askıya alınmasına yol açtı.
Polonya ordusu, X platformunda yaptığı açıklamada savunma güçlerini “en yüksek hazırlık seviyesine” getirdiğini duyurdu.
Ülke, böyle bir tehdide yıllardır hazırlanıyordu. 2022’de çıkarılan Vatan Savunma Yasası, orduya daha fazla kaynak ayırdı ve askerlik hizmeti için yeni hedefler ve yollar açtı.
Bugün Polonya, ekonomik büyüklüğüne oranla NATO ülkeleri arasında savunmaya en çok harcama yapan ülke konumunda. Bu yıl, gayrisafi yurt içi hasılasının (GSYİH) yüzde 4,48’ini savunmaya ayırdı.
Bu da 186,6 milyar Polonya zlotisi (PLN), yani yaklaşık 43,8 milyar euro (2,1 trilyon) denk geliyor.
Peki, Polonya olası Rus saldırganlığına karşı hangi silahlara sahip?
Entegre hava ve füze savunması
Polonya, balistik füzelerden alçaktan uçan insansız hava araçlarına (İHA) kadar her şeyi kapsayacak şekilde katmanlı bir hava savunma sistemi oluşturuyor.
Örneğin Polonyalı şirket Advanced Protection Systems (APS), yapay zeka algoritmaları kullanan ve “[İHA’lar] ile kuşları otomatik olarak ayırt ederek yanlış alarmları azaltan” SKYctrl adlı anti-drone sistemini geliştirdiğini açıkladı.
Varşova’daki Askeri Teknoloji Üniversitesi, bir mekanik tesisle ortak yürütülen bir projede, yaklaşık 3,5 kilometre uzaklıktaki İHA’lara dakikada 3 bin 600 mermiye kadar atış yapabilen 12,7 milimetrelik uzaktan kumandalı makineli tüfek sistemi geliştirildiğini duyurdu.
Polonya hükümeti, “seyir füzeleri, insansız hava araçları ve pilotlu hava saldırıları gibi kısa menzilli taktik balistik füzeleri” bertaraf edecek şekilde hava savunmasının kilit bir biriminde konuşlandırılan PATRIOT (WISLA) adlı uçaksavar ve füze savunma sistemine sahip olduğunu açıkladı.
Sistemin, ABD’li yüklenici Raytheon tarafından geliştirilen ve hipersonik silahları etkisiz hale getirebildiği belirtilen Lower Tier Air and Missile Defence Sensor (LTAMDS) adlı gelişmiş radarı kullanması planlanıyor. Ayrıca Polonya, dünyanın “en gelişmiş hava savunma füzesi” olarak tanımlanan Lockheed Martin’in PAC-3 MSE füzeleri için de anlaşma yaptı.
Polonya’nın ayrıca iki kısa menzilli hava savunma (SHORAD) sistemi bulunuyor. Bunlardan biri 6,5 kilometreye kadar hedefleri vurabilen Piorun MANPADS, diğeri ise 40 kilometreden daha uzak mesafedeki hedefleri etkisiz hale getirebilen NAREW Kısa Menzilli Hava Savunma Sistemi.
Polonya, ayrıca WB Electronics tarafından geliştirilen ve “Canavar” (Monster) lakabı verilen başka bir anti-drone sistemi inşa ediyor. Yerel basında çıkan haberlere göre teknik ayrıntılar gizli tutuluyor ancak sistemin hem küçük keşif İHA’larına hem de daha büyük silah sistemlerine karşı etkili olduğu bildiriliyor.
'Bir drone devrimi başlatıyoruz'
Polonya, müttefiklerinden de insansız hava araçları (İHA) tedarik ediyor.
2024’te Polonya, ABD’li üretici General Atomics’ten üç adet MQ-9B SkyGuardian insansız hava aracı satın aldı. Şirket, bu araçların Polonya’da “istihbarat, gözetleme ve keşif için temel platform” olarak hizmet vereceğini açıkladı.
11,7 metre uzunluğundaki bu İHA, 2 bin 155 kilogramlık faydalı yük kapasitesine sahip. Uydu bağlantısıyla her türlü hava koşulunda ve sivil hava sahasında 40 saatten fazla uçabiliyor. General Atomics, bu özelliğin yetkililere “dünyanın herhangi bir yerinde, gece gündüz anlık durum farkındalığı” sağladığını belirtti.
Polonya, Temmuz ayında drone ve eğitim sistemleri alımı için ek 200 milyon Polonya zlotisi (PLN) (46,9 milyon euro - 2,25 milyar TL) bütçe ayırdığını açıkladı. Ayrıca, “ateş gücüne sahip mini-İHA’larla orduyu donatmakla” görevli Hava Kuvvetleri Teknoloji Enstitüsü bünyesinde bir drone merkezi kurulacağını duyurdu.
Polonya Savunma Bakanlığı Devlet Sekreteri Cezary Tomczyk, Temmuz ayındaki açıklamasında şunları söyledi:
“Bir drone devrimine başlıyoruz. Polonya Silahlı Kuvvetleri, insansız sistemlerin kitlesel olarak konuşlandırılmasının savunmamızın ana direklerinden biri haline geleceği yeni bir çağa giriyor.”
Uzun menzilli saldırı kabiliyetleri
Polonya, 300 kilometreye kadar menzile sahip, hassas güdümlü füzelerle hedefleri vurabilen uzun menzilli silahlara yatırım yapıyor.
Ülke, ABD yapımı M142 HIMARS Yüksek Hareket Kabiliyetli Topçu Roket Sistemi ve Güney Koreli Hanwha Aerospace iş birliğiyle üretilen yerli AHS Krab kundağı motorlu obüse yatırım yapıyor. Obüs, yüksek açılı atışlarla mermi fırlatabilen bir topçu sistemi olarak tanımlanıyor.
Üretici Lockheed Martin’e göre HIMARS fırlatma sisteminin menzili 300 kilometreye kadar ulaşıyor ve gelecekte geliştirilecek mühimmatlarla bu menzil 499 kilometrenin üzerine çıkabilecek.
Her bir HIMARS sistemi, altı roket, iki hassas güdümlü füze veya bir süpersonik MGM-140 Ordu Taktik Füze Sistemi (ATACMS) taşıyabiliyor.
Üretici Huta Stalowa Wola (HSW), AHS Krab’ın rolünü “düşman hatlarının gerisinde yer alan hedefleri etkisiz hale getirmek ve imha etmek” olarak tanımlıyor.
Polonya ayrıca Güney Kore’den K9 obüsleri de tedarik ediyor. Reuters’a göre 2022 ve 2023 yıllarında Hanwha Defence ile yapılan iki ayrı anlaşma kapsamında toplam 824 adet kundağı motorlu K9 ve K9PL obüsü satın alındı.
Hanwha Defence, “Thunder” (Gök Gürültüsü) lakabıyla anılan K9 kundağı motorlu obüsün, “dünyanın en gelişmiş” sistemi olduğunu belirtiyor. Şirket, bu silahın “40 kilometrenin ötesindeki menzillerde tutarlı, isabetli ve hızlı etkiler” sağladığını vurguluyor.
Polonya'nın geniş tank filosu
Polonya, 2030 yılına kadar yaklaşık bin 100 tankı operasyonel hale getirmeyi hedefliyor. Bu kapsamda, yakın zamanda 180 adet Güney Kore yapımı K2 tankı için 6 milyar euro (288 milyar TL) bütçe ayırdı.
Notes from Poland’ın haberine göre, önceki 180 adetlik siparişle birlikte Polonya’nın toplamda 360 K2 tankı, ayrıca 366 Amerikan Abrams tankı, 235 Alman Leopard tankı ve 1990’larda üretilen 150 PT-91 Twardy tankı olacak.
Üretici Hyundai Rotem’e göre K2 tankları, bin 500 beygir gücünde motora sahip. 70 km/s hıza ulaşabiliyor, 450 kilometrelik menzile kadar hareket edebiliyor. Ayrıca 120 milimetrelik 55 kalibre uzunluğunda yivsiz ana top ve otomatik doldurma sistemiyle donatılmış durumda.
2022’de Polonya, ABD’den 250 tank satın aldı. 1,148 milyar dolar (47,6 milyar TL) değerindeki anlaşma General Dynamics şirketine verildi.
Ülkede konuşlandırılan ilk tankların, zırhlı araçlar, personel ve hatta alçaktan uçan uçaklara karşı farklı mühimmatlar ateşleyebilen 120 milimetrelik M256 yivsiz topa sahip olduğu belirtildi.
Defense News’e göre Polonya’nın envanterinde ayrıca 247 Alman Leopard tankı bulunuyor. Bunların arasında Leopard 2A4, Leopard 2A5 ve Leopard 2PL modelleri yer alıyor.
Ülke, ABD ve Güney Kore ile imzaladığı diğer anlaşmalar kapsamında bu tankların bir kısmını Ukrayna’ya gönderdi.
Polonyalı üretici Bumar-Labedy, 1990’larda üretilen PT-91 tanklarının “modern atış kontrol sistemleri” ile yenilendiğini açıkladı. Bu sistem, nişancı ve komutanın gündüz veya gece daha hızlı atış yapmasını sağlıyor.
Tankların ağırlığı 47,5 ton ve karayolunda 65 km/s hıza ulaşabiliyor.