Astronotların Dünya’ya dönüşü dokuz gün gecikti. Buna bağlı olarak iniş programı ve takvim ileriye alındı.
Üç Çinli astronot, kullanmayı planladıkları dönüş kapsülünün muhtemelen uzay enkazı çarpması sonucu hasar görmesi nedeniyle yaşanan bir haftadan uzun gecikmenin ardından cuma günü ülkelerinin uzay istasyonundan Dünya’ya döndü.
Çin İnsanlı Uzay Ajansı’nın açıklamasına göre, mürettebat Shenzhou-20 uzay aracını yörüngede bırakarak, yeni gelen üç kişilik ekibi taşıyan Shenzhou-21 kapsülüyle Dünya’ya döndü.
Ajans, Shenzhou-20 kapsülündeki bir pencerenin üzerinde mikro çatlaklar tespit edilmesi nedeniyle orijinal dönüş planının iptal edildiğini ve bu hasarın büyük olasılıkla uzay enkazının çarpmasıyla oluştuğunu belirtti.
Altı aylık görev süresini tamamlayan astronotların, yeni ekibin varışından dört gün sonra, 5 Kasım’da dönmesi planlanıyordu. Ancak dönüş dokuz gün ertelendi ve bu da toplam 204 günlük kalışla, Çin’in uzay istasyonunda şimdiye kadarki en uzun insanlı görev süresini oluşturdu.
Ajans, mürettebat değişimlerinin her altı ayda bir gerçekleştiği Tiangong Uzay İstasyonu için bu değişikliğin gelecekteki görev takvimini etkileyip etkilemeyeceğinin henüz netleşmediğini bildirdi. Bir sonraki görev olan Shenzhou-22’nin fırlatılacağını doğruladı ancak tarih vermedi.
Görev komutanı Chen Dong, kapsülden çıktıktan sonra yaptığı açıklamada “Kendimi rahatlamış hissediyorum,” diyerek son görevini hem bir eğitim süreci hem de gerçek bir sınav olarak tanımladı.
Chen, “İnsanlığın uzay keşfi yolu kolay değil. Bu yol zorluklar ve engellerle dolu. Ama zaten bu yüzden bu yolu seçiyoruz,” ifadelerini kullandı.
Dönüş kapsülü, uzay istasyonundan ayrıldıktan yaklaşık beş buçuk saat sonra Kuzey Çin’in Gobi Çölü’ndeki ıssız bir bölgeye inerken kırmızı-beyaz çizgili bir paraşüt açtı. Kapsülün yere çarpmasıyla birlikte kurak arazide büyük bir toz bulutu yükseldi.
Yaklaşık 30 dakika sonra astronotlar tek tek kapsülden çıkarıldı ve bekleyen sandalyelere yerleştirildi. Ardından bu sandalyeler, her biri astronotlara özel olarak hazırlanmış turuncu renkli kamyonlara yüklendi ve geniş, çalılıklarla kaplı çölün içinden uzaklaştırıldı.
Dünya yörüngesinde, mermiden bile daha yüksek hızla hareket eden milyonlarca uzay enkazı parçası bulunuyor. Fırlatmalardan veya çarpışmalardan kaynaklanan bu küçük parçacıklar, uydular, uzay istasyonları ve dışarıda görev yapan astronotlar için ciddi bir tehdit oluşturuyor.
Nisan ayında uzay istasyonuna gönderilen ve bir süre mahsur kalan astronotların, yeni ekiple birlikte deneyler yürüttüğü ve “iyi durumda oldukları, normal şekilde çalışıp yaşadıkları” Çin İnsanlı Uzay Ajansı tarafından hafta başında duyurulmuştu.
Astronotlarla birlikte, yaklaşık iki hafta önce Shenzhou-21 ile istasyona götürülen ve planlanandan daha uzun süre kalan dört fare de Dünya’ya döndü. Bilim insanları, bu farelerle ağırlıksız ortamın ve kapalı yaşam koşullarının etkilerini incelemeyi amaçlıyor.
Çin Bilimler Akademisi’nden bir mühendis, bu araştırmanın uzayda küçük memelilerin üremesi ve izlenmesi için gerekli teknolojilerin geliştirilmesine katkı sağlayacağını belirtti.
Çin’in uzay programı, ülke için ulusal bir gurur kaynağı olarak görülüyor. Devlet televizyonu CCTV, astronotların dönüşünü canlı yayınladı. Kapsülün indiği bölgeye dikilen Çin bayrağı, sert rüzgârda dalgalanırken görüntülendi.
Kendi uzay istasyonunu inşa etmenin yanı sıra Çin, Mars’ta bir robot keşif aracıyla araştırmalar yürüttü ve 2030 yılına kadar Ay’a insan indirmeyi hedefliyor.
Çin, ABD’nin ulusal güvenlik endişeleri gerekçesiyle Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) dahil edilmemesinin ardından Tiangong uzay istasyonunu geliştirdi. Çin’in uzay programı ordu kontrolü altında yürütülüyor.
“Tiangong” yani “Göksel Saray” anlamına gelen istasyon, ilk mürettebatını 2021 yılında ağırladı. Tiangong, 25 yıldır faaliyet gösteren Uluslararası Uzay İstasyonu’ndan daha küçük boyutta.
Uluslararası Uzay İstasyonu da geçmişte ertelenen dönüşler yaşadı. Özellikle 2024’te, Boeing’in yeni mürettebat kapsülünün bir haftalık test uçuşuna çıkan iki NASA astronotu, kapsülde ortaya çıkan sorunlar nedeniyle dokuz ay boyunca uzayda kalmak zorunda kalmıştı.