Oropouche virüsü kısa süre önce Avrupa'da ilk kez tespit edilirken, İspanya, İtalya ve Almanya'da şu ana kadar 19 vaka bildirildi.
REKLAMKara veba, maymun çiçeği (mpox) ve kuş gribi vakaları dünya genelinde sağlık yetkililerini meşgul ederken, ölümcül hale gelen Oropouche virüsü de endişe yaratmaya başladı.
ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), Amerika kıtasında "tembel hayvan ateşi" olarak da bilinen Oropouche (OROV) vakalarındaki artışla ilgili olarak klinisyenlere ve halk sağlığı yetkililerine yönelik bir uyarı yayınlarken, başka ülkelerde de yeni vakaların bildirilebileceği beklentisini dile getirdi.
Bu yılın haziran ve temmuz aylarında, Avrupa ülkelerinde ilk kez 19 Oropouche vakası rapor edildi.
Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi (ECDC) tarafından bu ayın başlarında yayınlanan bir rapora göre, bu vakaların 12'si İspanya'da, beşi İtalya'da ve ikisi Almanya'da görüldü.
ECDC, bu vakaların Küba ve Brezilya da dahil olmak üzere virüsün aktif olduğu bölgelerden dönen yolcular tarafından ülkelerine taşındığını belirtti.
Oropouche virüsü öncelikle Orta ve Güney Amerika ile Karayipler'de yayılıyor.
Geçtiğimiz ay Brezilya'da virüs kaynaklı ilk ölümler bildirilmiş, 21 ve 24 yaşlarındaki iki kadının, hastalığın seyri sırasında şiddetli kanama ve hipotansiyona yenik düştüğü ifade edilmişti.
Ayrıca bir ay önce Oropouche virüsü belirtileri gösteren bir kadın 30 haftalıkken bebeğini kaybetmiş, virüs daha sonra göbek kordonu ve organlarda tespit edilmişti.
Avrupa risk altında mı?
Oropouche virüsü insanlara öncelikle enfekte olmuş tatarcık olarak bilinen küçük sineklerin ısırması yoluyla bulaşıyor ancak bazı durumlarda sivrisinekler de virüsü taşıyabiliyor ve yayabiliyor.
ECDC'ye göre, Oropouche virüsünü yaymaktan sorumlu tatarcıklar Amerika'da yaygın olsa da, Avrupa'da bulunmuyor. Avrupa'daki organizmaların virüsü bulaştırıp bulaştıramayacağına ilişkin kanıtlar ise sınırlı.
Ayrıca virüsün doğrudan insandan insana bulaşabileceğini gösteren bir kanıt da bulunmuyor.
Öte yandan Brezilya Sağlık Bakanlığı'nın raporları, hamile bir anneden çocuğa bulaşmanın gerçekleşebileceğini gösteriyor. Bu gibi durumlarda virüs düşük, kürtaj ve fetal deformiteler gibi komplikasyonlara yol açabiliyor.
ECDC risk değerlendirmesinde, "Daha fazla OROV vakasının (Avrupa ülkelerine) taşınması ihtimaline rağmen, AB/AEA'da insanların OROV'a maruz kalma olasılığı çok düşük görünüyor," ifadeleri yer aldı.
Avrupa içinde OROV hastalığına yakalanma riski düşük olsa da, belirli durumlarda enfeksiyon olasılığı artabilir.
Örneğin, Güney ve Orta Amerika'daki salgın bölgelerine seyahat edenler veya bu bölgelerde ikamet edenler orta derecede enfeksiyon riski ile karşı karşıya. Bu risk, özellikle kişisel koruyucu önlemler alınmadığı takdirde, kuzey Brezilya veya Amazon gibi hastalıktan en çok etkilenen bölgeleri ziyaret edenler için daha yüksek.
REKLAMBununla birlikte, risk değerlendirmesinde "iyileşme için iyi prognoz göz önüne alındığında, etkinin düşük olarak değerlendirildiği" belirtiliyor.
Belirtiler nelerdir?
"Tembel hayvan ateşi" enfeksiyonu başlangıçta ani yüksek ateşle birlikte şiddetli baş ağrısı, titreme, kas ağrısı ve eklem ağrısı ile kendini gösteriyor.
CDC'ye göre, etkilenenler tarafından bildirilen ek semptomlar arasında ışığa karşı hassasiyet, baş dönmesi, göz ağrısı, mide bulantısı, kusma ve vücutta başlayıp kollara ve bacaklara yayılan bir döküntü yer alıyor.
Bazı daha az yaygın vakalarda, bireyler ayrıca kırmızı gözler, ishal, şiddetli mide ağrısı ve kanama yaşayabiliyor.
REKLAMBu belirtiler genellikle maruziyetten üç ila 10 gün sonra ortaya çıkıyor ve genellikle iki ila yedi gün arasında sürüyor. Ancak vakaların yüzde 60'ında semptomlar günler veya haftalar sonra benzer yoğunlukta tekrarlayabiliyor.
Şu anda Oropouche'yi önlemek veya tedavi etmek için herhangi bir aşı veya spesifik ilaç bulunmuyor. Bu nedenle sinek kovucu kullanarak, uzun kollu gömlekler ve pantolonlar giyerek ve cibinlik kullanarak virüsün bulunduğu bölgelerde tatarcık ve sivrisinek ısırıklarından kaçınmak gibi önleyici tedbirler almak gerekiyor.