Soykırım nedir, ne değildir?

Ne ‘soykırım’ teşkil eder?

REKLAM

Perşembe günü Almanya Federal Parlamentosu’nun alt kanadı, 1915 olaylarını ‘soykırım’ olarak tanıyan sembolik bir karara imza attı. Bu konu, Türkiye ile Avrupa arasında uzun bir süredir tartışma konusu. Kabul edilen bu tasarıyla 1915 olaylarını ilk kez resmen ‘soykırım’ olarak nitelendiren Almanya, bu karara imza atan 29. ülke oldu.

‘Soykırım’ın tanımı nedir?

Birleşmiş Milletler soykırımın tanımını 1948 yılında kabul edilen ‘Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi’ ile çizdi.

Örgüte göre soykırım ulusal, etnik, ırksal ya da dinsel bir topluluğun tümünü ya da bir bölümünü yok etme niyetiyle:

• Topluluk üyelerinin öldürülmesi
• Topluluk üyelerine fiziki ya da ruhsal açıdan zarar verilmesi
• Topluluğun fiziki varlığını tümüyle ya da kısmen sona erdirecek yaşam koşullarıyla yüz yüze bırakılması
• Topluluk içi çoğalmanın engellenmesi;
• Topluluk bünyesindeki çocukların başka bir topluluğa aktarılması
  eylemlerinden herhangi birinin işlenmesi durumunda gerçekleştirilmiş oluyor.

Bu sözleşme ile sadece soykırım değil, soykırım teşebbüsleri, soykırıma teşebbüs etmek için bireylere veya topluma teşvikte bulunmak, soykırım komploları kurmak ve soykırıma suç ortaklığında bulunma eylemleri de cezai kapsama giriyor. Sözleşme, soykırımın savaş halinde de barış halinde de gerçekleşebileceğinin altını çiziyor.

Hangi ülkeler 1915 olaylarını ‘soykırım’ olarak tanıyor?

Bu ülkelerin yanı sıra Avrupa’da ilgili tasarıyı bölgesel meclislerinden geçirerek kendi içinde tanıyan özerk yönetimler ve eyaletler de var. Bunların arasında,

• Büyük Britanya’da İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda
• İspanya’da Bask Bölgesi, Katalonya, Aragon, Navarre ve Balear Adaları
• ABD’de 50 eyaletin 44’ü
• Avustralya’da Yeni Güney Galler ve Güney Avustralya bulunuyor.

Türkiye’nin bu konuda görüşü nedir?

Türkiye, birçok Ermeni kökenli vatandaşın Birinci Dünya Savaşı sırasında öldürüldüğü kabul ediyor, olayları ‘tehcir’ olarak nitelendiriyor. Ancak Ankara, ‘iddia edilen kayıp sayısının çok daha az olduğunu’, ‘Ermenilerin sürülmesi ve yok edilmesi adına yapılmış sistematik bir kampanya yürütüldüğünü’ veya ‘Osmanlı yönetiminden bu yönde bir emir geldiğini’ ve dolayısıyla da soykırım suçlamalarını reddediyor.

Ankara, ‘soykırım’ iddialarının siyasi bir araç olarak kullanıldığını, yabancı ülkelerin parlamentolarının tarihi gerçekleri esas almak yerine güçlü Ermeni lobilerinin baskısı altında karar verdiğini belirtiyor. Türkiye, birçok defa tarihçilerden ve konuyla ilgili farklı uzmanlardan oluşan bir uluslararası komitenin kurularak konuyu araştırması önerisinde bulundu. Ancak bu öneriler Ermenistan tarafından reddedildi.

Tüm bunların yanında, Euronews İstanbul muhabiri Bora Bayraktar Türkiye’nin pozisyonunu şu yazısında özetliyor.