Suriye'de bitmeyen savaş...
REKLAM2016 yılında ismi “savaş” olsa da duymaya alıştığımız konular arasında yer aldı… Halep’in bitmek bilmeyen dramı…
Her savaşın bir simgesi vardır. Suriye savaşının simgesi de bu yıl Halep ve orada yaşamını yitiren minik bedenler oldu.
Halep’teki savaşın sembolü Ümran bebek
Ümran bebeğin cansız bedeninin resimleri tüm dünyayı dolaştı. Dört yaşındaydı. Hava saldırısında yıkılan evinin enkazından can kurtaran ekipleri tarafından çıkarıldı. Şaşkın, şoke olmuş ve yaralı. Hayatında sadece savaşa tanıklık eden Ümran bebeğin yüz ifadesinde çaresizlik ve korku vardı.
“Gideyim desen Aylan bebek gibi kıyıya vurur bedenin. Kalayım desen Ümran bebek gibi bombalar yağar üzerine.” pic.twitter.com/vMZgNtYvaG
— AHMET ÖZER (@Tugva_Hakkari) December 6, 2016
*Münih’te ateşkes için umut *
2015’ten bu yana Rus askerleri tarafından desteklenen Esad rejimi halka hiç bir çıkış yolu bırakmadı. NATO ve dünya liderleri ilk aşamada ateşkes için çaba gösterdi. Esad, Washington ve Moskova tarafından Şubat 22’de teklif edilen ateşkes teklifini kabul etti ancak bir şartla:
Esad: “Batılılar ne zaman ateşkesten bahseder? Sanırım bunun nedeni açıkça ortada: Silahlı adamlar acı çekmeye başlayınca ve yenilgiler art arda gelince. Ateşkes hakkında bilinmesi gereken ilk şey iki ordu arasında ve iki ülke arasında yapıldığı. Ama hiç bir zaman devlet ve teröristler arasında olmayışı.”
Münih’te ateşkes pazarlığıhttps://t.co/eIH7gLunQQpic.twitter.com/8NPgzp1DJD
— Oku.net Dünya (@OkunetDunya) February 11, 2016
Halep’in batısında hayat normale dönüyor
Bir kaç hafta içerisinde Esad ordusu ve muhalifler arasındaki çatışmalar durma noktasına geldi. Halep’in batısında hayat normale dönmeye başladı.
Nisan 2015: Esad oy kullanıyor
Bu koşullarda, kendi meşrutiyetine inanan rejim güçleri meclis seçimlerini organize etti. Suriye Devlet Başkanı 13 Nisan’da kameralar karşısında oy kullandı. Esad’ın partisi tahminleri yanıltmayarak oyların yüzde 80’ini aldı. Oy verme işlemi rejim tarafından kontrol edilen bölgelerde yapıldı.
Diktatör (!) Esad bugünkü genel seçimlerde oy kullanırken pic.twitter.com/aTMG8H1D0F
— Görkem ★ (@Gorkem_Gocen) April 13, 2016
Ülkesinin yarısından daha azınını kontrol eden bir Devlet Başkanı’nın meşrutiyeti müttefikleri için bir sorun değildi. Rusya ile birlikte İran da bu savaşta Şam rejiminin yanında yer aldı.
Rusya havadan saldırıyor
Rus hava kuvvetlerinin yardımı olmadan Esad güçlerinin, kaybettiği toprakların geri alması oldukça zordu. Rusya’nın desteği kuşkusuz önemli bir rol oynadı. Mart ayında Vladimir Putin görevin yerine getirildiğini açıklayarak askerlerini kısmen geri çekti.
Halep’in batısı sakin doğusunda bombardıman sesleri
Halep’in batısında sadece görünüşte de olsa yaz aylarının sevinci yaşanırken, batıda bomba sesleri, kadın çığlıkları ve ağlayan bebek sesleri yükselmeye devam etti. 2016 yılında beş yıl süren kanlı savaşın sonunda uluslararası kamuoyunda da bölünmüş bir tablo ortaya çıktı.
#Suriye'de #Halep'in doğusundaki büyük yıkım #Rusya'nın 'insani molası' sırasında havadan görüntülendi. https://t.co/TSLtA7fXZIpic.twitter.com/trT7Qyr4kk
— euronews Türkçe (@euronews_tr) November 5, 2016
10 Eylül: İkinci ateşkes kararı
Eylül ayında uzun süren müzakere maratonunun ardından John Kerry ve Serguei Lavrov yeniden “ateşkes sağlayıcısı” rolüne büründü.
Washington ve Moskova ortak bir tutum sergileyemese de bir nokta üzerinde anlaşmayı başardı:
REKLAMKerry “Bu plan yazıldığı şartlarda uygulanırsa ve takip edilirse bir dönüm noktası ve değişimde kilit rol oynama kapasitesi taşıyor.“dedi.
20 Eylül: yardım konvoyuna saldırı
12 Eylül’de uygulamaya konulan ikinci ateşkes kararı sadece bir kaç ay sürdü. Bir çok engelin ardından ABD hava kuvvetlerinin “yanlışlıkla” çok sayıda Suriye askerini hava saldırısında öldürdüğü duyuldu.
Ateşkes kararının ihlalinden sadece bir kaç gün sonra Suriye Arap Kızılay yardım konvoyu hedef alındı. Saldırıda 21 yardım görevlisi yaşamını yitirdi.
BM'den yardım konvoyuna saldırı için inceleme komisyonu https://t.co/owhMlEJLUypic.twitter.com/C0src1acCD
— ANADOLU AJANSI (@anadoluajansi) September 30, 2016
2 Ekim: M10 hastanesi yerle bir edildi
REKLAMSavaş yeniden alevlendi. Ekim ayının başında Halep’in batısında kalmaya mahkum edilen 250 bin kişi kentin bu kısmındaki tek büyük hastanelerini de kaybetti. Havadan yapılan bir bombardımanda yerle bir edilen M10 kod adlı tıbbi müdahale merkezi kullanılamaz hale geldi. Dünya Sağlık Örgütü acil durum uyarısı yaptı.
The only remaining hospital in #Aleppo, M10, operated in secret was 1of the primary targets.https://t.co/NlvKKo7caP
#StandWithAleppopic.twitter.com/cTxJ3n8eQX— Iran Arab Spring (@IranArabSpring) November 14, 2016
Gönüllüler kolları sıvadı
Bu kargaşada doktorlar, itfaiyeciler, öğretmen ve farklı meslek gruplarından oluşan Suriyeli bir sivil toplum kuruluşu gönüllüleri enkaz altında kalan hayatları kurtarmak için kolları sıvadı.
ABD yeni bir döneme giriyor
Bu aşamada, Washington’da yeni bir başkanın seçilmesiyle ülke farklı bir dönüm noktasına giriyordu.
REKLAM“Eğer şöyle dersem “teröristleri vurmak gerekirse tabii ki müttefik oluruz, doğal olarak müttefik. Tıpkı Ruslar, İranlılar ve teröristlerle savaşmayı isteyen bir çok ülkeyle olduğu gibi.”
Esad’ın zaferi?
2016 sonunda güç dengesinde ağır basan taraf Esad oldu. Perişan olan aileler Halep’e geri dönerek hükümet tarafından geri alınan mahallelere yerleşti.
Halep’te geriye kalanlar
Dünyanın en eski kenti olan ve Dünya Kültür Mirası listesinde yer alan Halep artık sadece bir harabeden ibaret. Uluslararası diploması ve Suriye baharının arkasında bıraktığı harabe…
REKLAMHalep kalesinin kapısına bomba. Tarihi eser satıp silah almak. Ve UNESCO miras listesindeN 6 yerin bombalanması: SURİYE pic.twitter.com/GdEoR4pd
— özcan yüksek (@ozcanyuksek) September 27, 2012