Uzmanlar, atmosferdeki CO2 konsantrasyonlarının sadece yirmi yıl içinde yüzde 10'dan fazla arttığını söylüyor.
REKLAM
Birleşmiş Milletler'in (BM) hava durumu izleme organı olan Dünya Meteoroloji Örgütü'nün (WMO) Pazartesi günü yaptığı açıklamada, sera gazı seviyelerinin 2023 yılında rekor seviyelere yükseldiğini ve gezegeni önümüzdeki yıllarda artan sıcaklıklara mahkum ettiğini bildirdi.
Dünya Meteoroloji Örgütü'nün (WMO) sera gazı bültenine göre karbondioksit (CO2), atmosferde insanoğlunun varoluşu boyunca hiç olmadığı kadar hızlı birikiyor. CO2 kaynaklı oluşan konsantrasyonların sadece yirmi yıl içinde yüzde 11,4 oranında arttığı kaydedildi.
Atmosferdeki CO2'de 2023 yılında görülen artış, 2022 yılında görülenden daha yüksek olsa da, ondan önceki üç yıldan daha düşük olarak kayıtlara geçti.
Bu, son on yılın en büyük ikinci yıllık artışı oldu. Büyük orman yangınları ve ormanlar tarafından emilen karbonda olası azalma, insan faaliyetlerinden kaynaklanan yüksek CO2 emisyonları ile birleşerek bu artışı körükledi.
WMO, sera gazlarının, karbondioksitin, metan ve azot oksitin küresel ortalama yüzey konsantrasyonlarının 2023 yılında arttığını açıkladı. CO2 konsantrasyonları sanayi öncesi seviyelerin yüzde 151'ine, metan yüzde 265'ine ve azot oksit yüzde 125'ine ulaştı.
Bu rakamlar, önümüzdeki ay Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de yapılacak olan COP29 iklim zirvesi öncesinde yayınlandı. WMO Genel Sekreteri Celest Saulo bu negatif gelişmeler için karar alıcıların "alarm zillerini çaldırması" gerekliliğinden bahsetti.
Soulo, "Paris Anlaşması'nın küresel ısınmayı 2°C'nin çok altında sınırlama ve sanayi öncesi seviyelerin 1.5°C üzerinde tutma hedefine ulaşma yolundan açıkça sapmış durumdayız. Bunlar istatistiklerden çok daha fazlası. Her bir derecelik sıcaklık artışının yaşamlarımız ve gezegenimiz üzerinde gerçek bir etkisi var" diye konuştu.
Ulusal iklim planları gerekli emisyon kesintilerinin 'çok gerisinde' kalıyor
Pazartesi günü BM ayrıca ülkelerin mevcut ulusal katkı paylarını (NDC) değerlendiren ayrı bir rapor yayınladı.
Rapor, sera gazı emisyonlarını azaltmaya yönelik ulusal politikaların, felaket boyutuna ulaşan küresel ısınmayı sınırlandırmak için alınması gereken önlemlerin ciddi ölçüde gerisinde kaldığını ortaya koydu.
BM'ye bağlı Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli, Paris Anlaşması'nın ısınmayı 1.5C ile sınırlama hedefine ulaşabilmek için emisyonların 2030 yılına kadar yüzde 43 oranında azaltılması gerektiğini belirtiyor.
Mevcut politikalar küresel emisyonların on yılın sonuna kadar 51,5 gigaton CO2 azaltılmasını sağlayacak.
Ülkeler önümüzdeki yıl Şubat ayında açıklanacak olan yeni ve daha güçlü NDC'ler üzerinde çalışırken, rapor geçen yıldan bu yana marjinal bir ilerleme kaydedildiğini ve taahhütlerin ihtiyaç duyulanın çok gerisinde kaldığını gösteriyor.
Rapor, Kasım ayında Bakü'de yapılacak COP29'da iddialı bir ilerleme kaydetmeleri için dünya liderleri üzerindeki baskıyı arttırıyor.
UNFCCC İcra Sekreteri Simon Stiell, "Raporun bulguları çarpıcı ancak şaşırtıcı değil - mevcut ulusal iklim planları, küresel ısınmanın her ekonomiyi felç etmesini ve her ülkede milyarlarca yaşamı ve geçim kaynağını mahvetmesini durdurmak için gerekenlerin çok gerisinde kalıyor" dedi.
Ülkelerin oluşturacağı iklim planlarının potansiyel katkılarına değinen Stiell, "Buna karşılık, çok daha cesur yeni ulusal iklim planları sadece iklim kaosunu önlemekle kalmaz, aynı zamanda iyi yapıldığında her ülkedeki insanlar ve refah için dönüşümsel olabilir" dedi.
Stiell, raporun bulgularının bir "dönüm noktası" olması gerektiğini ve "COP29'un neden ayakta durması ve sonuç vermesi gerektiğinin açık bir hatırlatıcısı" olarak hizmet etmesi gerektiğini de sözlerine ekledi.
Rapor, geçen hafta BM Çevre Programı tarafından yapılan ve küresel ısınmayı sanayi öncesi seviyelerin 1.5°C üzerinde sınırlama şansının "neredeyse sıfır" olduğunu belirten sert bir uyarının ardından geldi.