2026, uzay misyonları için heyecan verici bir yıl olacak. “Ay yılı”ndan “tüm Güneş Sistemi’nin tarihini” keşfetmeye kadar, işte takip edilmesi gerekenler.
Ay görevlerinden Merkür’e uzanan bir keşif seferine kadar, 2026 uzay için heyecan verici bir yıl olmaya hazırlanıyor.
Yılın ilk bölümünde, 1960’ların sonundaki Apollo görevlerinden bu yana ilk kez dört astronot Ay yörüngesine girecek. Amaç, ileride Ay’a insanlı iniş için kullanılması planlanan Orion uzay aracını test etmeye başlamak.
Yaz aylarında Çin, astronotlarını Ay’ın en karanlık köşelerinden bazılarında görevlendirirken tüm gözler Çin’de olacak; burada yaşamın bir gün gelişebileceğine dair ipuçları arayacaklar.
Avrupa Uzay Ajansı (ESA), insanların Dünya’yı asteroitlere karşı savunup savunamayacağını belirlemek üzere bir görev başlatacak. Ayrıca Dünya’nın manyetik alanını inceleyecek bir uzay aracı fırlatacak ve Merkür’e yönelik ikinci bir yörünge görevini başlatacak.
İşte 2026’da takip edilmesi gereken bazı uzay görevleri.
Artemis II ile dört astronot Ay yörüngesine çıkacak
Birleşik Krallık’taki Open University’de gezegen ve uzay bilimi profesörü Monica Grady’ye göre 2026 “Ay yılı” olacak.
Bu yıl izlenecek iki büyük Ay görevi olacak. İlki, üç Amerikalı ve bir Kanadalı astronotu Ay etrafında 10 günlük bir yakın geçişe götürecek Artemis II görevi.
Astronotlar, gelecekteki insanlı Ay inişine hazırlık olarak Orion kapsülünün kritik yaşam sistemlerini test edecek.
Astronotlar, Ay’ın uzak tarafının ötesine yaklaşık 4.700 mil (7.500 kilometreden fazla) gidecek; buradan, uzay aracının pencerelerinden Dünya’yı ve Ay’ı görebilecekler.
Grady, bunun önemli bir an olduğunu, çünkü 1960’lar ve 70’lerdeki Apollo görevlerinden bu yana astronotların ilk kez Ay’a bu kadar yaklaşacaklarını söyledi.
“Bu epey büyük bir iş,” dedi Grady. “Ve bunun, astronotların Ay’a yeniden inişine hazırlıkta son görev olması umuluyor.”
Çin’in Ay’a iniş versiyonu
2026’da heyecan yaratan diğer Ay görevi, Çinli astronotların Ay’ın güney kutbunu incelemesi.
Görev, basın açıklamasına göre, aydınlık bölgelerden gölgeli kraterlere sıçrayarak buz, su ya da “uçucu madde” arayan bir “zıplayıcı” uzay aracı kullanacak.
Chang’e-7 görevinin baş tasarımcı yardımcısı Tang Yuhua, devlet medyasına, Ay’ın güney kutbunda buz bulunmasının Mars ve ötesine yapılacak daha uzun süreli görevler için suyun Dünya’dan getirilmesinde gereken maliyet ve zamanı önemli ölçüde azaltabileceğini söyledi.
Çin, görevin akıllı robotların Ay’ın zorlu kutup bölgelerini keşfetmek için kullanılabilmesi gibi bir dizi teknolojik atılıma yol açmasını umuyor.
Bu, Çin’in uluslararası ilişkilerini güçlendirmesi için de bir fırsat. Pekin, Chang’e 7 görevinin Mısır, Bahreyn, İtalya, Rusya, İsviçre, Tayland ve Uluslararası Ay Gözlemevi Derneği’nden altı faydalı yük taşıyacağını açıkladı.
Gezegen savunması için bir “kaza yeri incelemesi”
Sonbaharda ESA, gezegenimizle çarpışabilecek gelecekteki cisimlere karşı Dünya merkezli savunma tepkisini geliştirmek amacıyla bir asteroidi inceleyecek.
ESA, ABD’nin 2022’de kasıtlı olarak bir uzay aracıyla çarptığı bir asteroitteki etki alanını incelemek için 2024’te bir roket fırlatıcı gönderdi. Fırlatıcı, uzay aracının Dimorphos’ta bıraktığı kraterin boyutunu ölçmek üzere Kasım ayında bir ara kaza yerine varacak.
Görev, Dimorphos’a, Didymos adlı bir asteroitin yörüngesinde dolaşan küçük bir uyduya fırlatılan NASA’nın Çift Asteroit Saptırma Testi’ne (DART) bir devam niteliğinde.
Bu görevin amacı, fırlatıcıların Dünya’ya doğru ilerleyen cisimlere karşı insanları ne ölçüde koruyabileceğini anlamaktı.
ESA’ya göre, bilim insanları Hera görevinden gelecek yeni verileri, gerek duyulması halinde asteroit saptırma teknolojilerini geliştirmek için kullanabilecek.
Dünya’nın “manyetosferini” ölçmek
Avrupalı bilim insanları, Nisan veya Mayıs ayında Dünya’nın manyetik atmosferinin ayrıntılı X-ışını görüntülerini çıkaracak bir görev de yürütüyor.
Manyetosfer, Güneş’ten gelen ve güneş rüzgârı adı verilen yüklü parçacıkların hafif akımlarına karşı Dünya’yı ve üzerindeki herkesi korur.
ESA, “Manyetosfer olmasaydı, Dünya gezegeninde yaşam var olamazdı” dedi.
ESA’nın Solar Wind Magnetosphere Ionosphere Link Explorer (SMILE) görevi, izleme cihazları ve yerleşik antenlerle donatılmış 3 metre boyunda bir uzay aracını yörüngeye gönderecek. Araç, güneş rüzgârının gezegenimizle nasıl, nerede ve ne zaman etkileşime girdiğini takip edecek.
ESA’ya göre SMILE görevi, bilim insanlarının Güneş Sistemi’ndeki bir bilgi boşluğunu anlamasına yardımcı olacak ve gelecekte teknolojiyi ve astronotları güvende tutmaya katkı sağlayacak.
Görev sırasında araç, Kuzey Kutbu’nun üzerinde 121.000 kilometreye kadar, yani Ay’a giden yolun üçte birine kadar yükselecek. Ayrıca her yörüngede 45 saate kadar yumuşak X-ışını ve morötesi ışığa ilişkin kesintisiz gözlemler toplayacak.
Merkür’e bir görev
2026’da ayrıca Avrupa ve Japonya’dan yörünge araçları ilk kez Merkür’ün yörüngesine çekilecek.
ESA, Merkür’ün, Güneş’e bu kadar yakın cisimleri güçlü yerçekimi etkisiyle yok olmadan oraya ulaştırmanın zor olması nedeniyle, galakside en az keşfedilmiş gezegen olduğunu söylüyor.
BepiColombo adı verilen görev, 2018’deki ilk fırlatılışından bu yana yaptığı çok sayıda yakın geçişte bilim insanlarına şimdiden bazı veriler gönderdi. Ancak 2026, uzay araçlarının gezegenin yörüngesine ilk kez gireceği yıl olacak.
İki yörünge aracı çekildiklerinde, gezegenin manyetik ortamı ve iç çekirdeği hakkında bilgi kaydediyor olacaklar. Ayrıca gezegenin yüzeyinin küresel haritalarını çıkaracaklar.
ESA’nın Merkür’den toplayacağıbilgiler “tüm Güneş Sistemi’nin tarihine ışık tutacak”, diyor ajans.