Anayasa referandumdan 'evet' çıkarsa neler değişecek?
Yorumlar
Türkiye, 16 Nisan’da anayasa değişikliği referandumu için sandığa gidecek. Reformu destekleyenler yeni anayasanın ülkeye daha fazla istikrar getireceğini savunurken, muhalefet ‘gücü tek elde toplayan’ yeni sistemin demokratik olmayacağı görüşünde.
Referandumda seçmene “yeni anayasa taslağını” kabul edip etmediği sorulacak. Peki sonuç “evet” çıkarsa Türkiye’de neler değişecek:
- Hali hazırda devletin başı olan cumhurbaşkanı aynı zamanda yürütmenin de başı olacak, yani başbakanın görevini de üstlenecek.
- Başbakan pozisyonu ortadan kalkacak, onun yerini başkan yardımcısı alacak.
- Cumhurbaşkanı kararname hazırlama, olağanüstü hal ilan etme, bakanları ve üst düzey bürokratları atama yetkilerine sahip olacak.
- Cumhurbaşkanlığı seçimi ve genel seçimler 5 yılda bir aynı tarihte düzenlenecek.
- Parlamentonun çoğunluk oyuna dayanarak cumhurbaşkanını soruşturma ve azletme yetkisi olacak. Cumhurbaşkanının yargılanması için meclisin en az üçte ikisinin oyu gerekecek.
Değişikliği savunanların argümanları neler?
Suriye ve Irak’taki savaş ortamının yanı sıra terör saldırılarına dikkat çeken reform yanlılarına göre, yeni anayasa Türkiye’ye daha fazla istikrar getirecek.
Değişiklikler ayrıca, 1980 darbesinin bir ürünü olan mevcut anayasanın modern bir hale getirilmesi için de bir fırsat.
Karar mekanizmasında başbakan ortadan kalkacağı için, hükümet işleyişi daha hızlı olacak. Olası koalisyon hükümetlerinin siyasi krize yol açmasının önü alınacak.
Karşı çıkanların argümanları neler?
London School of Economics ‘ten Dr. Esra Özyürek’e göre istikrar ve koalisyonsuz hükümet tezi ikna edici değil. Euronews’e konuşan Dr. Özyürek ülkenin 14 yıldır koalisyonsuz, tek parti iktidarıyla yönetildiğine dikkat çekiyor.
Muhaliflerin temel endişesi ise Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın gücü üzerinde kontrol ve denge mekanizmasının bulunmayacak olması.
Dr Özyürek de yeni anayasanın parlamentoyu işlevsiz kılacağı görüşünde:
“Cumhurbaşkanı hem devletin, hem hükümetin başı olacak, yargı üzerinde tam hakimiyet sağlayacak.” Kararname çıkarma yetkisi olacak, ki bu önemli bir nokta, çünkü bu şekilde parlamento işlevsiz bir hale gelecek.”