Ali Abdullah Salih kimdir?

Ali Abdullah Salih kimdir?
© 
By Euronews
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button
Aşağıda yerleştirilen video haber linkini kopyalayın/yapıştırınCopy to clipboardCopied
REKLAM

Ailesi çiftçi, ait olduğu aşiret ise monarşi taraftarıydı. Yemen devlet başkanı Ali Abdullah Salih'in bu geçmişle yükselmesi neredeyse imkansızdı. Fakat bir imkansız gerçek oldu. 

Kendi deyimi ile başkan ''yılanların üzerinde 33 yıl dans" etmeyi başardı.

Salih 31 Mart 1942'de doğdu. Yükselmesinde baş rol oynayan kuzey Yemen ordusuna 16 yaşında girdi.

İlkokulu bitirmiş bu genç hızla yükselecek, kısa sürede subay olacaktı. 1962'deki devrimde ve 8 yıllık iç savaşta Cumhuriyetçilerin tarafını tuttu.

17 temmuz 1978'de Halk Konseyi, Salih'e Devlet başkanlığını hediye etti. Herkes ülkenin sisli geleceğinde onun bir yol gösterici olduğuna inanıyordu.

Yeni başkan ise eline geçen şansı kendi çıkarına kullandı. İşe, ordu ve güvenlik teşkilatına yakınlarını geçirerek başladı. Koltuğunu daha da sağlamlaştırmak için düşmanı gördüğü 30 komutanı idam ettirdi.

1990'da Sovyetler Birliği'nin tarihe karışması Güney Yemen ile birleşmeyi mümkün kıldı. (Güney Yemen 1968'de İngiltere'nin boyunduruğundan kurtulduktan sonra Sovyet etkisi ile sosyalist bir cumhuriyete dönüşmüştü.) 

Dört yıl sonra ise Güney ayrılmayı deneyecek fakat Salih buna izin vermeyecekti. Bu deneme yaklaşık 8 bin kişinin ölmesine neden olacaktı.

1991'de Körfez savaşı patlak verdi. Salih ikili oynayacaktı. Bir yandan Irak'ın Kuveyt'i işgalini kınarken diğer yandan da Saddam Hüseyin'e destek çıktı. Kuveyt bu oyuna tepki gösterdi.Ülkede çalışan binlerce Yemenlinin işine son verdi.

1999 Salih'in devlet başkanı seçildiği ilk yıl oldu. Seçimlerden zaferle çıkan başkan, oyların yüzde 96'sını elde etti.

2006'da tekrar seçilmesi ise formaliteden ibaretti.

Görevde bu kadar uzun süre kalabilmesinde siyasi beceri ve sertlikten oluşan kokteyl baş rol oynadı.

Ali Abdullah Salih bir yandan aşiretleri diğer yandan da radikal dincileri memnun etmeyi bildi. Bakanlıkları bu iki grup arasında paylaştırldı.

Herkesin suyuna gitmeyi başaran lider, böylece aynı anda hem Suudi Arabistan'ın, hem İran'ın, hem de Amerika Birleşik Devletleri'nin desteğini almayı başardı.

2010'da Washington'dan, kalkınma yardımı başlığı altında yaklaşık 50 milyon Dolar aktarıldı.

Fakat yardımın halka dağıtılmasında başkan dış ilişkilerde gösterdiği başarıdan uzaktı.

Sonuçta da 23 milyon nüfuslu ülke Arap dünyasının en fakiri oldu.

İşsizlik gençlerin yarısını, çalışanların ise yüzde 35'ini etkiledi.

REKLAM

Petrol kaynakları tükenen Yemen'de ne tarım yapılabiliyor ne de ticaret.

Bu durum ayrılıkçı görüşlerin artmasına yol açtı.

Kuzeyde monarşistler, güneyde komünistler, başkent Sana etrafında ise dinciler ayrılıkçı eylemlere başladı.

Tunus ve Mısır'daki devrim rüzgarı bu yüzden Yemen'de de küllerin yeniden alevlendirdi.

Sokakları dolduran kalabalık başkanın görevinden ayrılmasını istedi.

REKLAM

Salih ise bir yandan muhalifleri şiddetle bastırırken diğer yandan da değişim sözü verdi.

3 Haziran 2011'deki bombalı saldırıdan sağ çıkan devlet başkanı Suudi Arabistan'a gitme kararı aldı.

Burada 8 ameliyat geçirdi. Bir ay sonra çekilen görüntülerde ise başkanı tanıyabilmek artık neredeyse imkansızdı.

Ordu salihe verdiği desteği çekti ve göstericilere katıldı.

Durum karşısında Salih görevinden ayrılmayı kabul etti. Fakat karşılığında dokunulmazlık elde etti. Anlaşmanın sağlanmasında Birleşmiş Milletler önemli rol oynadı.

REKLAM

Salih 33 yıllık yönetiminin ardından 2012'de görevden ayrıldı ancak ülke siyasetinden uzak kalamadı.

İran destekli Şii Husi militanlarla ittifak kurarak uluslararası kamuoyunca tanınan yönetime karşı silahlı mücadele verdi. 

Son olarak Husilerle arasındaki ittifakı bozdu ve Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyona zeytin dalı uzattı. Bu duruma tepki gösteren Husiler, Ali Abdullah Salih’in bunun bedelini ödeyeceğini bildirdi.

Çatışmalar şiddetlendi, Ali Abdullah Salih, başkent Sana’dan ayrılıp memleketi Sanhan’a giderken yolda Husi militanlarca konvoyuna düzenlenen roketli saldırıda 75 yaşında hayatını kaybetti. 

Haberi paylaşınYorumlar