Katar 365'in bu bölümünde, ülkenin Orta Doğu, Kuzey Afrika ve Güney Asya bölgelerini kucaklayan Mathaf: Arap Modern Sanat Müzesi’ni ziyaret ediyor ve İslam Eserleri Müzesi’nden yepyeni iki müze planına, Katar’da sanatı bilinmeyen yönleriyle keşfediyoruz.
REKLAMKatar 365'in bu bölümünde, ülkenin Orta Doğu, Kuzey Afrika ve Güney Asya bölgelerini kucaklayan Mathaf: Arap Modern Sanat Müzesi’ni ziyaret ediyor ve İslam Eserleri Müzesi’nden yepyeni iki müze planına, Katar’da sanatı bilinmeyen yönleriyle keşfediyoruz.
Dünya Kupası’nın tam ortasındayız ve Mathaf'taki yeni sergiler, futbol dışında ziyaretçi çeken etkinliklerden biri olarak öne çıkıyor. Eğitim Şehri Stadyumu’ndan sadece birkaç adım uzaklıktaki Mathaf: Arap Modern Sanat Müzesi, kısa süre önce çağdaş 4 serginin açılışını yaptı.
Müze, yeni ve birbirinden çok farklı 4 sergi ile tek bir Arap sesi ya da bakış açısı olmadığını göstermeyi amaçlıyor.
Filistinli sanatçı Taysir Batniji'nin Arap Modern Sanat Müzesi’ndeki sergisi bunlardan biri. Sergi, Batniji'nin kendi mücadeleleri ve hayat deneyimlerinden büyük ölçüde etkilenen 25 yıllık kariyerine adandı.
Filistinli sanatçı, kardeşinin 1987’de Birinci İntifada’nın başlangıcında, düğününden yalnızca iki yıl sonra ölümünün kendisini derinden etkilediğini ve eserlerinde yansımasını bulduğunu söylüyor: "Yerinden edilme, kimlik, bellek gibi kavramların yanı sıra bu yok oluş kavramı da çalışmalarıma etki etti. Çünkü bütün bu kavramlar bir Filistinli olarak benim deneyimlerden geliyor. Dünyadaki her sanatçı gibi 'ilham alıyorsunuz' ya da içinde yaşadığınız ya da yaşamaya çalıştığınız bağlamı eserlerinize taşımaya çalışıyorsunuz."
Sophia El-Maria’nın Mathaf’taki ilk sergisine uzanan ilginç bir hikayesi var. Katarlı ve Amerikalı sanatçı 2007’den 2011’e kadar çalıştığı müzeye şimdi küratör olarak geri döndü.
"Labours, Daydream Therapy", El-Maria’nın Orta Doğu’daki ilk kişisel müze sergisi. Sanatçı sergiye ilişkin, "Bu sergiyle, sanat üretiminin ardındaki çoğunlukla görünmez olan emeği ve aynı zamanda otellerde, dünyanın dört bir yanındaki şehirlerde düzenlenen çeşitli belediye etkinliklerinde de genellikle bilinmeyen emeği ortaya koymayı umut ediyorum." ifadelerini kullanıyor.
'Katarı’ı dünyaya, dünyayı da Katar’a taşımak'
Üçüncü sergi alanı, küratörler Tom Eccles ve Mark Rappolt’un tarihi eserleri çağdaş sanatla birleştirdiği “One Tiger or Another” sergisine ayrıldı.
Bu sergi, Mathaf’ın Rubaiyat Katar isimli yeni girişiminin bir parçası. Buna göre Katar, her dört yılda bir çağdaş Arap Sanatı’na ev sahipliği yapacak. Rubaiyat Katar, Katar Müzeleri’nin (Qatar Museums) Kültür Yılları girişiminden doğdu.
Kültür Yılları girişiminin koordinatörü Aljazi El Khayareen, "Ana mesaj Katarı’ı dünyaya, dünyayı da Katar’a taşımak. Kültürel köprüler kuruyoruz. Moda, sanat, mutfak sanatları, sinema, edebiyat ve bilim gibi kültürün temel taşları altında bir araya geliyoruz. İnsanları bir araya getirmek için kültür köprüleri inşa ediyoruz." şeklinde konuşuyor.
Mathaf otoparkının karşısında yer alan Majaz galerisi, son beş yılda Doha İtfaiye İstasyonu Misafir Sanatçı programından çıkan yerel ve bölgesel sanatçıların çalışmalarını kucaklıyor.
FIFA Dünya Kupası için tüm gözler Katar’ın üzerindeyken bu Körfez ülkesi, sahne ışıklarını komşu Orta Doğu, Kuzey Afrika ve Güney Asya ülkeleriyle paylaşmayı amaçlıyor. Bu gibi sergiler, bu ülkeler arasındaki bağları güçlendirmek için tasarlandı.
Bölgenin en büyük modern ve çağdaş Arap sanatı koleksiyonuna sahip Mathaf’taki eş zamanlı dört serginin, müzelerin ziyaretçi kitlesini artırmaya yardımcı olacağı ümit ediliyor.
'Lusail Müzesi: Bağlantılı Bir Dünyanın Masalları'
Bu yıl açılan başka sergiler de var. Katar Müzeler kurumu, yakında açılacak Lusail Müzesi’nden 200’den fazla eserin de aralarında bulunduğu, yeni sanat içeriklerinin tanıtımını yaptı.
Peki, çoğu ilk kez sergilenecek bu çok sayıdaki kültürel nesne, bize Katar’a ilişkin yeni bilgiler verebilir mi?
"Lusail Müzesi: Bağlantılı Bir Dünyanın Masalları" sergisi, mimari tasarımına ilişkin fikirlerden nadide tarihi eserlerine, yakında açılacak Lusail Müzesi'nin vizyonunun bir ön izlemesi.
Serginin küratörü Kholud El Fahad, müzenin ana koleksiyonu 19. yüzyılda Doğu’ya seyahat eden Avrupalı sanatçıların Oryantalist sanatı üzerine kurulduğundan her şeyin Oryantalizm'i ortaya koyan bir galeriyle başladığını söylüyor.
Sergi, Lusail koleksiyonundan, hareket, kimlik ve değişim temalarını yansıtan bir dizi çalışmaya ev sahipliği yapıyor. Heykeller, resimler, hatta "Antony ve Cleopatra" filmi de dahil olmak üzere 20. yüzyıl filmlerinden dekorlar da yer alıyor.
REKLAMEl Fahad, "Serginin boyutu ana müzenin ana sergisinin ancak yüzde 22’si kadardır. Koleksiyonda ne tür temalar bulunduğuna dair yalnızca bir fikir veriyor." diyor.
Lusail Müzesi’nin yapımına 2023’te başlanması planlanırken "Bağlantılı Bir Dünyanın Masalları", ziyaretçileri eski kentin arkeolojik kalıntılarından 2022 Dünya Kupası için tasarlanan kentteki yeni müzenin modellerine kadar uzanan bir yolculuğa çıkarmayı başarıyor.
Un çuvalları arasında sanat: Art Mill Müzesi
Çalışmaları devam eden bir diğer müze ise, kendisine ait bir önizleme sergisi de olan Art Mill (Sanat Değirmeni) müzesi.
Art Mill Müzesi’nin sergisi iki farklı mekanda yer alıyor: El Najada Miras Evi’nde ve Katar’daki bir un fabrikasında. Bu ikincisi müzenin daimi mekanı olacak ancak 2030’dan önce hazır olması beklenmiyor.
Un değirmenleri yerel kültürün ayrılmaz bir parçası ve burada tam anlamıyla sergileniyorlar. Çalışan makinelerin sesini duyabilir, yapılan ekmeklerin videosunu izleyebilirsiniz. Ve un çuvalları bu yapısal alanın bir parçası haline geldi. 7 sanatçı nihayetinde burada kalıcı olarak yer alacak eserleri sergilemek üzere görevlendirildi.
REKLAMQatar Museums Sergi Departmanı'ndan Küratör Maryam El Thani, "Yalnızca resim yok. Film ekipmanları, fotoğraf, moda, tasarım, arabalar bile var. Koleksiyonu modern ve çağdaş sanat konseptine temas eden pek çok farklı şeyi ve pek çok farklı türde nesneyi kapsıyor. Ve bu gelecekte neler olacağının emaresi." şeklinde konuşuyor.
Gözler gelecek müzelere çevrilirken, ülkenin belki de en ünlü sanat merkezi İslam Eserleri Müzesi ise kısa bir süre önce kapılarını genişleyen vizyonuyla yeniden açtı. Müze, İslam tarihinin farklı odaları arasında bağlantı kurmak ve her galerideki içeriğe ilişkin bir bağlam oluşturmak için yenilendi.
İslam Eserleri Müzesi Müdürü Dr. Julia Gonnella, "Bunu tam anlamıyla hayata geçirmek için 18 ay boyunca kapalıydık. Ve epey değiştik. Değiştirdiğimiz şey galerilerin müzeografisi oldu. Bir ziyaretçi sırayı oluşturmaya, arka plan hikayelerini vermeye başladık ve bunun etrafında bir yürüyüş düzenlemeye çalıştık. Bunu, ziyaretçiler, Orta Doğu sanatı, kültürü ve tarihi hakkında tam manasıyla bilgi sahibi olabilsin diye yaptık."
Dünya Kupası’nın gelişi, Katar’a Malek Jandali tarafından bestelenen ve Ulusal Müze’den ilham alan “Çöl Gülü Senfonisi” eseri de dahil, tamamen yeni bir sanat ve kültür programı oluşturması için ivme kazandırdı. Tüm bunlar ülkenin, bölgesel bir kültürel merkez olarak konumunu sağlamlaştırma niyetini net bir şekilde ortaya koyan "Katar Yaratıyor" sloganı altında yaşanıyor.