New York, iklim eylemini teşvik eden yıllık bir etkinlik olan İklim Haftası NYC'ye ev sahipliği yapıyor ve aynı zamanda BM Genel Kurulu konuyu çeşitli cephelerde ele alıyor.
REKLAMAmerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) New York kentinde bir hafta sürecek iki büyük iklim etkinliği başlarken, aktivistler Cuma günü iklim değişikliği konusunda harekete geçilmesini talep etmek üzere dünyanın dört bir yanında protesto gösterilerine hazırlandı.
Berlin, Brüksel, Rio de Janeiro, Yeni Delhi ve diğer çok sayıda şehirde, sivil toplum grupları ve gençlerin öncülüğündeki Fridays for Future grubu tarafından organize edilen eylemler planlanıyor. 50 ülkede 150'den fazla etkinlik düzenlenmesi bekleniyor.
Ülke genelinde 100 protestonun kaydedildiği Almanya'da en büyük iklim grevlerinin Berlin, Hamburg ve Münih'te gerçekleştirileceği tahmin ediliyor.
Grubun New York şubesi de Brooklyn Köprüsü üzerinde bir yürüyüş ve ardından organizatörlerin en az 1.000 kişinin katılmasını umdukları bir miting planladı. Cumartesi ve pazar günleri daha fazla protesto gösterisinin düzenleneceği düşünülüyor.
Neden New York?
Bu hafta New York, uluslararası kar amacı gütmeyen Climate Group tarafından Birleşmiş Milletler (BM) ve New York Belediyesi ile ortaklaşa düzenlenen yıllık bir etkinlik olan Climate Week NYC'ye ev sahipliği yapıyor.
Aynı zamanda dünya liderleri de BM Genel Kurulu'nda olacak ve iklim değişikliğinden en çok zarar gören yoksul ülkeler için trilyonlarca dolarlık yardımın artırılması da dahil olmak üzere konuyu çeşitli cephelerde ele almaları bekleniyor. Protesto, kasım ayında Azerbaycan'da düzenlenecek olan bir sonraki büyük BM iklim zirvesi COP29'dan sadece iki ay önce gerçekleştirilecek.
New York'taki protestonun organizatörlerinden ve Stuyvesant Lisesi son sınıf öğrencisi Helen Mancini, "fosil yakıtların temel direklerinin" -yani çevreyi kirleten şirketlerin, onları finanse eden bankaların ve iklim konusunda başarısız olan liderlerin- hedef alındığını vurguladı.
Fridays for Future başladığından bu yana aşama kaydedildi mi?
Gençlerin iklim protestoları Ağustos 2018'de, o zamanlar 15 yaşında olan Greta Thunberg'in okulu bırakıp İsveç parlamentosu önünde iklim eylemi ve fosil yakıt kullanımına son verilmesi talebiyle oturma eylemi yapmasıyla başladı.
Karbon kirliliğini izleyen bir grup bilim insanının oluşturduğu Global Carbon Project'e göre, Thunberg'in Fridays for Future'ı kurmasından bu yana geçen altı yılda fosil yakıtların yakılmasından kaynaklanan küresel karbondioksit emisyonları yaklaşık yüzde 2,15 oranında arttı.
Emisyonlardaki artış önceki yıllara kıyasla yavaşladı ve uzmanlar yakın zamanda zirve yapmasını bekliyor; bu, ısınmayı 1.5 santigrat derecenin altında tutmak için gereken yüzde 43'lük azalmadan çok uzak.
Uluslararası Enerji Ajansı'na (UEA) göre, 2019 yılından bu yana kömürden kaynaklanan karbondioksit emisyonları yaklaşık 900 milyon ton artarken, doğal gaz emisyonları biraz arttı ve petrol kirliliği çok az miktarda düştü. Bu büyüme Çin, Hindistan ve gelişmekte olan ülkeler tarafından yönlendirildi.
Öte yandan UEA'ya göre, gelişmiş veya sanayileşmiş ekonomilerden kaynaklanan emisyonlar düşüyor ve 2023 yılında 50 yıldan uzun bir sürenin en düşük seviyesine indi. Zengin ülkelerdeki kömür emisyonları 1900 yılı civarında görülen seviyelere inmiş durumda ve İngiltere önümüzdeki ay son kömür santralini kapatmaya hazırlanıyor.
UEA ayrıca, son beş yılda temiz enerji kaynaklarının fosil yakıtlara kıyasla iki kat daha hızlı büyüdüğünü belirterek, güneş ve rüzgar enerjisinin de fosil yakıt kaynaklı elektrikten daha hızlı büyüdüğüne dikkat çekiyor.
ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi ve Avrupa iklim ajansı Copernicus'a göre, Thunberg'in altı yıl önce protestosunu başlatmasından bu yana Dünya 0.29 santigrat dereceden fazla ısındı. Geçen yıl en sıcak yıl olarak kayıtlara geçerken, bu yıl da rekorun tazelenmesi bekleniyor.