Sırbistan ve Kosova, son dönemde krize yol açan 'kimlik kartları ve araç plakaları' konusunda Brüksel'de yapılan acil toplantıda uzlaşamadı. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, önümüzdeki dönemde bölgede şiddetin artabileceği uyarısı yaptı.
REKLAMSırbistan ve Kosova, son dönemde krize yol açan 'kimlik kartları ve araç plakaları' konusunda Brüksel'de yapılan acil toplantıda uzlaşamadı.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, öncülük ettiği müzakere sonrası yaptığı açıklamada, önümüzdeki dönemde "bölgede şiddetin artabileceği" uyarısı yaptı.
Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksander Vucic ile Kosova Başbakanı Albin Kurti ile bir araya gelen Borrell, "Bu sabah saat 08:00'den itibaren saatlerce süren görüşmelerin ardından iki taraf, bir çözüm üzerinde anlaşmaya varamadı." dedi.
Vucic, "Kosova imkansızı istedi" ifadesini kullandı.
Sırbistan ile Kosova arasındaki gerilim, Priştine hükümetinin Belgrad tarafından verilen araç plakalarını yasaklama kararı üzerine geçtiğimiz haftalarda tırmandı. 5 Kasım'da Kosova'nın kuzeyindeki Mitrovica bölgesinde 10 Sırp milletvekili, 10 savcı ve 576 polis memuru bu karar üzerine istifa etti.
Sırp azınlığa mensup polislerin yerine AB'den gelen güvenlik güçleri göreve başladı.
"Bu krizler kısır döngüsü bitmeli"
Özellikle Kosova'nın uluslararası yasal yükümlülüklerine uymadığını belirten Borrell, "Bugünkü toplantının başarısızlığı, ilerleyen sahada gerginliğin artması ve olabilecek şiddet olayları her ikisinin sorumluluğudur. Biz bir teklif sunduk. Cumhurbaşkanı Vucic kabul etti, Başbakan Kurti etmedi." diye konuştu.
AB ülkelerini "tarafların yapıcı olmayan tutumları" hakkında bilgilendireceğini kaydeden Borrell, "Sorunun temeli araç plakalarından çok öte. İki tarafa da açıkça ifade ettim. Böyle devam edemeyiz. Bu krizler kısır döngüsü bitmeli." dedi.
"Önümüzde uykusuz geceler var"
Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic, görüşmenin ardından Sırp basınına yaptığı açıklamada, anlaşmaya varamadıklarını ifade ederek, kendilerinin yapıcı bir tutum sergilediklerini savundu.
Vucic, "On kez değiştirilen metinleri kabul ettik ancak karşı taraf hiçbir şeyi kabul etmedi. İmkansızı eklemek istediler. Önümüzde zor günler ve uykusuz geceler var." dedi.
Kosova'daki kriz
Kosova hükümeti, temmuz sonunda Sırbistan'a mütekabiliyet ilkesi doğrultusunda "Sırbistan kimlik kartlarıyla Kosova'ya giriş/çıkış yapanlara geçici beyan formları verilmesi" ve "Sırp makamlarınca Kosova'daki Sırplara verilen araç plakalarının 'RKS' (Kosova Cumhuriyeti) plakalarına dönüştürülmesi" ile ilgili kararların yürürlüğe gireceğini duyurdu.
Kosova'daki Sırplar, buna tepki göstererek ülkenin kuzeyindeki sınır geçişlerini kapattı ve ülkede gerilim arttı.
Kosova hükümeti, daha sonra Sırbistan ile sınır kapılarına giden yollara konulan tüm barikatların kaldırılması şartıyla krize neden olan uygulamayı 1 Eylül'e erteleme kararı aldı.
Kosova tarafı, son olarak "yasa dışı" olarak nitelendirdikleri araç plakalarının yeniden tescil sürecinin Nisan 2023'e ertelendiğini, bu araçların sahiplerine önce uyarıda bulunulacağını, ardından ceza verileceğini ve son olarak test plakalarının yerleştirileceğini bildirdi.
Araç sahiplerine yapılan uyarı tedbiri 1 Kasım'dan itibaren uygulanmaya başlanırken, Kosova tarafı yarın itibariyle araç sahiplerine para cezası uygulanacağını duyurdu.
Kosova'nın "tanınma" sorunu
Kosova savaşında 1998-99 yılları arasında yaklaşık 13 bin kişi hayatını kaybetti. NATO savaşı sona erdirmek için 1999 yılında Sırbistan'ı bombaladı. Kosova 2008 yılında tek taraflı olarak Sırbistan'dan ayrıldı.
Çin ve Rusya'nın desteğini alan Sırbistan hükümeti Kosova'yı devlet olarak tanımadı.
Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupalı müttefiklerinin çoğu Kosova'yı bağımsız bir ülke olarak kabul ediyor.
REKLAMAB'nin arabuluculuğunda 2011'de başlatılan Belgrad-Priştine Diyalog Süreci, ilişkilerin normalleşmesini ve nihayetinde iki ülkenin birbirini tanımasını amaçlıyor.