Fareler üzerinde yapılan yeni bir çalışma, aralıklı oruç tutmanın bağırsak kök hücrelerinin rejeneratif yeteneklerini artırabileceğini ancak bunun bazı dezavantajları da olduğunu ortaya koydu.
REKLAMAralıklı oruç, sağlık açısından çeşitli faydalarla ilişkilendirilen araştırmalarla günümüzün en popüler beslenme biçimlerinden biri haline geldi. Ancak araştırmacılar hala metabolizma üzerindeki etkilerini araştırıyor.
Amerika Birleşik Devletleri'ndeki (ABD) Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nden (MIT) bir ekip fareler üzerinde yaptığı bir çalışmada, oruç tutmanın bağırsak kök hücrelerinin yenilenmesine nasıl yardımcı olabileceğini inceledi.
Bu hücreler yeni bağırsak hücrelerinin kaynağı ve yenilenmeleri bağırsak sağlığının iyileşmesine yardımcı olabiliyor.
Araştırma kapsamında üç grup fare gözlemlendi. İlk grup 24 saat boyunca oruç tutarken, ikinci grup 24 saat boyunca oruç tuttuktan sonraki 24 saat boyunca sınırsız yemek yedi. Üçüncü kontrol grubu ise tüm deney boyunca serbestçe yedi.
Nature dergisinde yayınlanan bulgulara göre araştırmacılar, farelerin bir süre aç kaldıktan sonra yemek yemeye devam ettiklerinde aktif hale gelen gelişmiş rejenerasyondan sorumlu belirli bir yol saptadı.
MIT'de doktora sonrası araştırmacı ve çalışmanın başyazarlarından biri olan Shinya Imada yaptığı açıklamada, "Oruç ve yeniden beslenmenin iki farklı durumu temsil ettiğini düşünüyoruz," dedi.
"Açlık durumunda, hücrelerin lipitleri ve yağ asitlerini enerji kaynağı olarak kullanma yeteneği, besinler azaldığında hayatta kalmalarını sağlıyor. Rejenerasyonu asıl tetikleyen ise açlık sonrası yeniden beslenme durumu. Besinler kullanılabilir hale geldiğinde, bu kök hücreler ve progenitör hücreler, hücresel kütle oluşturmalarını ve bağırsak astarını yeniden doldurmalarını sağlayan programları aktive ediyor."
Kanser riski
Bununla birlikte, bir uyarı var: bu rejeneratif aşamada kanserli mutasyonlar meydana gelirse, farelerin erken evre bağırsak tümörleri geliştirme riski daha yüksek.
MIT'de biyoloji alanında çalışan Doç. Dr. ve yeni çalışmanın kıdemli yazarı Ömer Yılmaz, "Daha fazla kök hücre aktivitesine sahip olmak rejenerasyon için iyidir ancak zaman içinde iyi bir şeyin çok fazlası daha az olumlu sonuçlar doğurabilir," dedi.
Bağırsak kök hücreleri, her beş ila 10 günde bir tamamen yenilenen bağırsak astarının yenilenmesine yardımcı oluyor. Bu hızlı bölünme, bağırsaktaki diğer hücre tiplerine kıyasla kanser öncesi değişiklikler geliştirme olasılıklarını artırıyor.
Araştırmacılar ayrıca, yeniden beslenme aşamasında gelişen mutasyonların, oruç tutmayan farelerde meydana gelenlere kıyasla polip oluşumuna yol açma olasılığının daha yüksek olduğunu tespit etti.
Araştırmacılar, çalışmanın belirli kanser mutasyonlarına sahip farelerde yapıldığını ve daha karmaşık insan bağlamının farklı sonuçlar verebileceğini vurguladı.
Yılmaz da yaptığı açıklamada, "Hala öğrenecek çok şeyimiz var ancak mutajene maruz kalındığında açlık ya da yeniden beslenme durumunda olmanın, bu iyi tanımlanmış fare modellerinde kanser gelişme olasılığı üzerinde derin bir etkiye sahip olabilmesi ilginç," dedi.